سرچشمه حیات

حقیقت خورشید، روز را ظاهر می‌کند . . .

سرچشمه حیات

حقیقت خورشید، روز را ظاهر می‌کند . . .

سرچشمه حیات
۲۹
ارديبهشت
از هویزه تا رخش؛

آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی

در کشورمان ایران با اتکاء به تجربه گران‎بهای 8 سال نبرد تمام عیار به علاوه سال‎ها مبارزه در مناطق شهری در مقابله با گروهک‎های جدایی طلب مسلح و نیز دستاوردهای مهم علمی و فنی سال‎های پس از جنگ، چندین نوع نفربر زرهی چرخدار یا شنی‎دار تولید شده است.
  انتقال سریع و مطمئن سربازان در محیط نبرد، نیاز مهمی بود که به خلق نفربرهای زرهی منجر شد. این وسائل با برخورداری از پوشش‎های مقاوم نسبت به گلوله‎های مختلف و ترکش‎های ناشی از انفجار و در برخی نمونه‎ها با برخورداری از سلاح‎های سبک و نیمه سنگین سربازان را به مناطق جلویی لبه نبرد منتقل می نمایند.

در کشورمان ایران با اتکاء به تجربه گران‎بهای 8 سال نبرد تمام عیار به علاوه  سال‎ها مبارزه با در مناطق شهری در مقابله با گروهک‎های جدایی طلب مسلح و نیز دستاوردهای مهم علمی و فنی سال‎های پس از جنگ چندین نوع نفربر زرهی چرخدار یا شنی‎دار تولید شده است.

نفربر زرهی رخش

از مشخصه‎های مهم این خودروی 4*4 سرعت بالا در جاده و تحرک عالی در خارج جاده است. ظرفیت این خودروی زرهی 10 نفر شامل 2 خدمه و 8 سرباز است. یک قبضه تیربار 12.7 میلیمتری روی برجک دارای زره برای محافظت از نفر شلیک کننده بر روی آن مستقر شده است و می‎توان سلاح‎های دیگری نیز روی این نفربر زرهی به کار گرفت.

نفرات درون خودرو می‎توانند از 10 روزنه تعبیه شده محیط اطراف را زیر نظر داشته باشنده و در صورت نیاز به بیرون شلیک کنند. سوار و پیاده شدن در این نفربر نیز از طریق یک درب در عقب و دو درب در طرفین آن با سرعت بالایی انجام می‎شود. همچنین این خودرو نسبت به محیط‎های شیمیایی، میکروبی و هسته‎ای مقاوم‎سازی شده و سامانه تهویه هوا نیز در آن وجود دارد.
 
آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی+عکس

این خودرو به لایه‎ای از پوشش سرامیک-کامپوزیت مجهز است که آن را در برابر گلوله‎های 12.7 تا 14.5 میلیمتری کاملاً مقاوم می‎نماید. همچنین مولد دود خودروی رخش نیز برای مخفی کردن آن در میدان رزم مورد استفاده قرار می‎گیرد.

این خودروی زرهی در حالت رزمی 7500 کیلوگرم جرم (وزن) داشته و بیشترین جرم طراحی آن نیز 9000 کیلوگرم است. طول، عرض و ارتفاع (تا سقف بدنه) این خودرو به ترتیب حدود 6.06، 2.4 و 2.43 متر است. موتور دیزلی 4 سیلندر آن با بیشترین توان 155 اسب بخار، رسیدن به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت روی جاده را برای آن مقدور نموده است.

طلائیه

نفربر زرهی و چرخدار طلائیه از یک تیربار 14.5 میلیمتری مستقر در برجک متحرک استفاده کرده و قابلیت حمل دستکم 8 سرباز را دارد. انواع سامانه‎های مخابراتی بومی در آن به کار گرفته شده تا این خودروی چابک برای ایفای صحیح نقش خود، ارتباط دائمی و امنی با واحد فرماندهی داشته باشد. این خودرو با وجود برخورداری از زره قوی  سرعت بالاتری نسبت به بسیاری از نفربرهای دیگر دارد.

پنجره‎ها و منافذ کوچک برای استفاده توسط سربازان جهت مشاهده و شلیک به اطراف تعبیه شده و با توجه به محل ورود و خروج نفرات از پشت آن حفاظت مناسبی برای سربازان بوجود می‎آید. موتور این نفربر در جلوی آن نصب شده است که فضای بازتری را برای سربازان و تجهیزات محمول بوجود می‎آورد.
 
آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی+عکس

محل استقرار راننده در سمت چپ و جلوترین بخش خودرو است که با استفاده از یک شیشه بزرگ دید مستقیم وسیعی برای او ایجاد شده و یک دریچه نیز بالای محل استقرار راننده قرار دارد که برای خروج اضطراری او مفید خواهد بود. در کنار راننده و پشت او تجهیزات ارتباطی و ناوبری نصب شده است و ممکن است این ادوات و سلاح هر یک توسط نفر جداگانه‎ای کاربری شود.

این خودروی زرهی نیز قاعدتاً باید دارای قابلیت تحرک برای هر 4 چرخ یا اصطلاحاً 4*4 باشد و وزن آن در حدود 8 تا 10 تن قابل تخمین است. تیربار نصب شده در این نفربر در یک برجک محافظت شده با قابلیت چرخش کامل در صفحه افقی مستقر شده و ممکن است در نمونه فعلی یا نسل‎های بعدی به صورت کنترل از راه دور عمل نماید.

هویزه

نفر شنی‎دار زرهی هویزه با توجه به محیط‎های صحرایی وسیله مناسبی جهت انتقال سریع نفرات به نقاط نزدیک دشمن است که با ابعاد کوچک و چابکی و توان مانور بالای خود پشتیبانی مناسبی از واحدهای عمل کننده فراهم می‎کند.
 
آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی+عکس

در این نفربر محل خروج نفرات از انتها بوده ضمن اینکه دریچه‎هایی نیز روی سقف و روزنه‎هایی برای تیراندازی در طرفین آن مشاهده می‎شود. همچنین به نظر می‎رسد موتور این خودروی زرهی در جلو و سمت راست آن مستقر شده باشد. در این خودرو نیز دریچه ای بالای سر راننده قرار داده شده است.

نفربر زرهی براق

نفربر زرهی براق یک خودروی شنی‎دار و دوزیست بوده که حفاظت زرهی مناسب، تحرک بالا و توانایی عبور از موانع و مسیرهای ناهموار با سرعت بالا و امکان اجرای مانورهای سنگین حرکتی از مشخصات کیفی آن است.

ضخامت زره آن در نواحی مختلف از 5 تا 19 میلیمتر بوده و کفشک‎های لاستیکی موجود در شنی آن کشش مناسبی را ایجاد می‎نمایند. نفربر براق به سامانه‎های ارتباطی و ناوبری با برد دستکم 40 کیلومتر مجهز است. این خودرو 10 نفر سرباز به علاوه راننده و تیرانداز حمل می‎کند.

موتور دیزل 330 اسب بخاری و 8 سیلندر این نفربر 13 تنی که با هوا خنک شده و به توربوشارژر مجهز است با توجه به نسبت رانش به وزن 25.4 آن را به سرعت 65.5 کیلومتر بر ساعت می‎رساند. بیشترین برد این خودرو روی زمین 625 کیلومتر است.
 
آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی+عکس

براق می‎تواند از موانعی تا ارتفاع 0.7 متر و از شیب 30 درجه و شیب جانبی 25 درجه عبور کند. سلاح اصلی این نفربر یک قبضه تیربار 12.7 میلیمتری دشکا با نواخت تیر آن 600 گلوله بر دقیقه است. برجک این نفربر ضمن برخورداری از حفاظت زرهی توانایی چرخش کامل در صفحه افقی و تا 78 درجه در صفحه عمودی را دارد. این نفربر به سامانه تولید کننده دود غلیظ برای پنهان شدن در میدان نبرد مجهز است.

نفربر BMP-2

نسل اول این نفربر روسی در جنگ تحمیلی 8 ساله عراق علیه ایران توسط هر دو طرف مورد استفاده قرار گرفت. در نسل دوم به جای توپ 73 میلیمتری در برجک این نفربر یک قبضه توپ 30 میلیمتری 2A42 نصب شده که از دو نوع مهمات معمولی و نفوذگر استفاده کرده، قابلیت انتخاب نرخ شلیک 200-300 ویا 500 شلیک بر دقیقه را داشته و قدرت نفوذ مهمات آن بین 15 تا 25 میلیمتر در زره است. برد مؤثر این توپ قدرتمند 1500 متر در برابر اهداف زرهی، 2500 متر در برابر اهداف زمینی عادی و 3000 متر در برابر اهداف هوایی بوده و قابلیت شلیک در حال حرکت را دارد.

این خودروی زرهی نیز شنی‎دار بوده و ضمن برخورداری از تحرک مناسب، نفرات خود را در برابر عوامل شیمیایی، میکروبی و هسته‎ای نیز محافظت می کند. این نفربر می‎تواند با موشک ضدزره نصب شده بر برجک خود با تانک‎ها و بالگردهای دشمن نیز درگیر شود. همچنین یک قبضه تیربار سبک 7.62 میلیمتری نیز با توپ مستقر در برجک هم محور شده است.

این خودروی زرهی نیز دوزیست بوده یعنی علاوه بر زمین قابلیت حرکت در آب را نیز داشته و از تجهیزات ناوبری و رادیویی بهره‎مند است و علاوه بر نارنجک‎های دودزا از سامانه تولید دود نیز برای ایجاد اختفاء در محیط نبرد برخوردار است. ظرفیت این نفربر 10 نفر شامل 3 خدمه و 7 سرباز است.
 
آشنایی با 5 زره پوش ناشناخته ایرانی+عکس

پیشرانه دیزلی 8 سیلندر نفربر BMP-2 با توان 300 اسب بخار این خودروی 14 تنی را به سرعت 65.7 کیلومتر بر ساعت می رساند. این نفربر قابلیت عبور از موانعی با ارتفاع 70 سانتیمتر، شیب 35 درجه و شیب جانبی 25 درجه را داشته و به برد 550 تا 600 کیلومتر می‎رسد.

نمونه‎هایی از این نفربرها به تولید انبوه رسیده و به طور گسترده در یگان‎های عملیاتی مورد استفاده قرار می‎گیرد. همچنین نفربر براق در انواع مختلفی ساخته شده که در آینده به آن پرداخته خواهد شد. همچنین نیروهای مسلح کشورمان سایر نفربرهای موجود در خدمت را نیز مورد بهسازی قرار داده و از آنها برای حمل تسلیحات پدافند هوایی نیز استفاده می شود. این نفربرهای ساخت داخل یا بهسازی شده بخش مهمی از توان زرهی رزمندگان کشورمان را شکل داده‎اند.
  • ابوالفضل محمدی
۲۹
ارديبهشت


RQ-170 ایرانی "بمب‌افکن" می‌شود/ "زلزال" بارشی شد

موشک زلزال بارشی، 30 بمب 17 کیلویی دارد که در فاصله نزدیک زمین پخش می‌شود و برای زدن باند فرودگاه و تجهیزات پخش شده روی زمین مناسب است. همچنین بنا بر ماموریت تعریف شده سپاه برای مدل ایرانی RQ، از این پهپاد به عنوان بمب افکنی رادارگریز علیه ناوهای آمریکایی استفاده خواهد شد.
در بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه توانمندی های نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «پهپاد‌های» ایرانی RQ170 به همراه پهپاد RQ170 آمریکایی غنمیتی به نمایش درآمد که همین نمایش شروعی خواهد بود بر کابوس جدید آمریکایی ها چراکه بنا بر اطلاعات کسب شده، سپاه پاسداران قرار است بر خلاف آمریکایی ها که از این هواپیما در حوزه اطلاعاتی و شناسایی استفاده می‌کنند، آن را در حوزه رزمی و به عنوان یک هواپیمای بمب افکن علیه ناوهای آمریکایی بکار بگیرد.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

بازدید رهبر انقلاب از پهپاد آمریکایی غنیمتی و مدل ایرانی RQ170

در جریان بازدید رهبر انقلاب از این پهپاد، یکی از مسئولان نیروی هوافضا طی توضیحاتی گفت: «آمریکایی‌ها عمده مزیت‌های هواپیماهای بدون سرنشین را روی این هواپیما متمرکز کرده‌اند که اگر اهم آن را بشماریم در درجه اول بحث اختفای آن است که اختفای راداری، رادیویی، حرارتی، صوتی، بصری و رسانه‌ای را در حد بالایی در آن رعایت کرده‌اند.

در مرحله اول، بعد از اینکه پرنده به غنیمت گرفته و تسخیر شد ما اطلاع زیادی از معماری داخل، رایانه ها و دیگر اجزای آن نداشتیم. ولی به یکسری حافظه‌ها و هاردهایی که در دسترس بود و می‌شد شناسایی کرد دسترسی پیدا کرده و سعی کردیم در مرحله اول این داده‌ها را بازیابی کنیم. شاید مشابه کاری که بعد از تسخیر لانه جاسوسی انجام شد و سعی کردند آن اطلاعات بازیابی شود اما این کار با چند تفاوت اصلی صورت گرفت.

ما در اینجا حتی جنس اطلاعات را نمی‌دانستیم که باید دنبال چه بگردیم. در اینجا بحث کُدینگ و رمز را داشتیم که به فضل خدا این مرحله را رد کردیم.

دیتایی که در این مرحله استخراج شد، شامل تصاویر ویدئویی و تصاویر فراطیفی بود که حجم زیادی از این اطلاعات را شامل می‌شد. اطلاعات این دو هارد کاملاً شناسایی شد.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

پهپاد آمریکایی به غنیمت گرفته‌شده

مسیر پرواز‌های این هواپیما در 13 مأموریت بوده که هم از افغانستان و هم پاکستان اطلاعات برداشته که اطلاعتش داخل کامپیوتر موجود است.

تدبیر فرمانده نیرو این بود که در کنار این کار، ما مهندسی معکوس را روی سخت‌افزار این پرنده نیز انجام دهیم لذا پرنده‌ای تعریف شد که RQ ایرانی است.

برای رسیدن به آن با توجه به پیچیدگی دینامیک پروازی بایستی یک پرنده با ابعاد کوچکتر تعریف می‌کردیم که ارزان‌تر و ساده‌تر باشد که این کار را انجام دادیم.

تست‌های زمینی‌ را هم انجام دادیم و ان‌شاالله بعد از این نمایشگاه، تست پروازی آن نیز انجام می‌شود.»

 این پهپاد ایرانی قادر خواهد بود کار شناسایی و رزم عمیق را نیز انجام دهد.

این درحالی است که آمریکایی ها از RQ-170 در حوزه شناسایی استفاده می‌کنند اما بنا بر مأموریت تعریف شده سپاه برای مدل ایرانی RQ، از این پهپاد به عنوان بمب‌افکنی رادارگریز علیه ناوهای آمریکایی استفاده خواهد شد.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

پهپاد ایرانی ساخته‌شده از روی RQ170

بنا بر این گزارش، نمونه 15درصد این پهپاد در هفته قبل، تست پرواز را با موفقیت پشت سر گذاشته و در سال جاری نیز نمونه 40درصد و یک به یک آن به پرواز در خواهد آمد.

به گزارش مشرق، همچنین در جریان بازدید دو ساعته فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران، موشک «زلزال بارشی» نیز رونمایی شد و برای اولین بار به نمایش درآمد.

30 بمب 17 کیلویی در موشک زلزال بارشی به‌کارگرفته شده که این بمبها در فاصله نزدیک به زمین پخش می‌شود و برای زدن باند فرودگاه و تجهیزات پخش شده روی زمین مناسب است.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

موشک زلزال با سوخت جامد از جمله مهمترین موشک‌هایی است که با برد حدود 300 کیلومتر می‌تواند اهداف و پایگاههای دشمن در اطراف ایران را در فواصل کوتاه مورد هجوم قرار دهد.

برای اولین بار، در رزمایش پیامبر اعظم6 بود که موشک‌های زمین به زمین زلزال از روی لانچرهای 3تایی شلیک شد که این امر شلیک تعداد بیشتری از موشک‌های زلزال در مدت زمان کم را امکان‌پذیر کرده و موجب می‌شود تا تعداد موشک‌های بیشتری برای شلیک در آنِ واحد آماده شوند.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

شلیک راکت زلزال از لانچر 3تایی در رزمایش پیامبر اعظم6

 در رزمایش فوق، تعداد 9 فروند از این موشک‌ها به صورت همزمان از روی لانچرهای 3تایی شلیک شدند.

حالا با نصب سر جنگی های بارانی بر روی موشک زلزال که در بازدید رهبری به نمایش درآمد، این موشک که بنا بر اعلام قبلی، به لحاظ دقت در انهدام اهداف نیز ارتقاء چشمگیری یافته، توانایی انهدام طیف متنوعی از اهداف را به دست آورده است.

این نوع کلاهک محوطه نسبتاً گسترده‌ای را در زمان فرود مورد اصابت قرار می‌دهد.

RQ170 ایرانی «بمب افکن» می‌شود/ «زلزال» بارشی شد

گرافیک لحظه جدایش بمبهای بکارگرفته شده در موشک زلزال بارشی


در حقیقت کلاهک بارانی برای انهدام یک هدف واحد طراحی نشده بلکه برای آسیب رسانی به محوطه ای از اهداف پراکنده استفاده می‌شود.

بنا بر گفته یکی از فرماندهان نیروی هوافضای سپاه، موشک «زلزال بارشی» هم از لحاظ عملیاتی و هم به لحاظ اقتصادی با 36 راکت زلزال برابری می‌کند.

منبع: فارس
  • ابوالفضل محمدی
۲۹
ارديبهشت

نقش پهپادهای ایرانی در پیروزی اسد

رادیو صدای روسیه و نشریه دیلی بیست آمریکا به بررسی این تکنولوژی ایرانی و عملیات‌هایی که انجام داده پرداخته و نوشته‌اند پهپادهای ایرانی از آزمایش‌هایی که در سوریه برای آنها ترتیب داده شده سربلند بیرون آمده‌اند
نقش با رونمایی از مدل ایرانی پهپاد RQ170، توجه رسانه‌های غربی به ماموریت‌هایی که این پهپادها خواهند داشت، جلب شده است. با این حال این برای اولین بار نیست که قرار است هواپیمای بدون سرنشین ایرانی برای ماموریت‌های شناسایی به کار برده شود.

 رادیو صدای روسیه و نشریه دیلی بیست آمریکا به بررسی این تکنولوژی ایرانی و عملیات‌هایی که انجام داده پرداخته و نوشته‌اند پهپادهای ایرانی از آزمایش‌هایی که در سوریه برای آنها ترتیب داده شده سربلند بیرون آمده‌اند و به احتمال زیاد این پرنده‌های ایرانی هستند که نتیجه جنگ را به نفع بشار اسد تغییر خواهند داد.

 رادیو صدای روسیه در این زمینه اعلام کرد: «ایران به وسیله پهپادهای خود نقش مهمی در حفظ نظام بشار اسد در سوریه ایفا می‌کند، بسیاری از این پهپادها از تکنولوژی‌های نوین آمریکایی بهره برده‌اند. یکشنبه گذشته تهران اعلام کرده بود ممکن است پهپادهای پیشرفته‌تری را برای کمک به سوریه به این کشور بفرستد.  ایران از دهه 80 روی پهپادها کار تحقیقاتی انجام می‌داد؛
سیستمی که آمریکا بعدها به آن روی آورد، 30 سال پیش در ایران مورد تحقیق قرار می‌گرفت تا بتواند به عنوان سلاح جنگی و همچنین وسیله شناسایی در جنگ ایران و عراق مورد استفاده قرار گیرد».

 این رسانه روسی همچنین در ادامه اضافه کرد: «زمانی که صحبت از تجهیزات نظامی می‌شود، خاورمیانه همیشه در راس قرار دارد. برای مثال اسرائیل طی سال‌های دهه 80 میلادی از سیستم‌های پهپادی برای شناسایی نیروهای سوری در دره بقاع و شناسایی سیستم‌های هوشمند ضدهوایی این کشور استفاده می‌کرد.

 در همان زمان نیز ایران شروع به استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین برای شناسایی موقعیت سربازان عراقی در جنگ با صدام کرد».

 وارون ویرا، یکی از کارشناسان نظامی اندیشکده مطالعاتی C4ADS  در واشنگتن بر این باور است که سیستم‌های پهپادی و هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی طی سال‌های گذشته گسترش زیادی پیدا کرده است. وی در این باره گفت: «در سال‌های اخیر برنامه‌های مربوط به گسترش هواپیماهای بدون سرنشین ایران به مرحله تکامل و بلوغ رسیده است. می‌توان از تعداد این نوع هواپیماها که در ایران رونمایی شده این ادعا را به خوبی ثابت کرد؛ تنها در محدوده زمانی بین سال 2012 تا 2013 گونه‌های مختلفی از پهپادها نظیر شاهد، عظیم، مهاجر، حماسه، یاسر و سریر رونمایی و معرفی شده‌اند. ما تنها نام آنها را نشنیده‌ایم و این پهپادها به مرحله تولید و همچنین استفاده نیز رسیده‌اند. آنها از طریق تصاویر ماهواره‌ای به دست آمده در بسیاری از پایگاه‌های هوایی منطقه از جمله در پایگاه هوایی دمشق، حماه.. و همچنین پایگاه هوایی شایرات در سوریه دیده شده‌اند.

 اولین بار که موضوع پرواز پهپادهای ایرانی در سوریه مطرح شد به سال 2012 بازمی‌گردد. در آن زمان گروه‌های معارض در سوریه تصویری را منتشر کردند که نشان می‌داد پهپادی از نوع ab3 مشغول پرواز بر سر مناطق اشغال‌شده سوریه است. این نوع پهپادها آنقدر در آسمان سوریه دیده شد که عرب‌ها در اصطلاح و زبان عامیانه خود به آنها «ویزویز» می‌گفتند.

 حضور آنها در منطقه به معنای نزدیک بودن حملات هوایی بود. در سال 2013 نیز جبهه‌النصره گروه وابسته به القاعده که در سوریه می‌جنگد، تصاویری از پهپادی منتشر کرد که نام آن «یاسر» بود.  مقامات ایران اعلام کرده‌اند از تکنولوژی موجود در پهپادهای آمریکایی که به وسیله مهندسان ایرانی، مهندسی معکوس شده‌ است در پهپاد یاسر استفاده کرده‌اند. این تکنولوژی از پهپادی که چندی پیش در ایران به دام نیروهای نظامی افتاد به نام «اسکن ایگل» به دست آمده بود.

 به گفته ویرا، «اندازه‌گیری قابلیت‌های شناسایی و پهپادی ایران بسیار مشکل است زیرا ایران هر روز به تکنولوژی تازه‌ای در این باره دست پیدا می‌کند». ایران هم‌اکنون زرادخانه پهپادی خود را دارد و به سوریه و لبنان نیز در این باره کمک‌های زیادی کرده است.

 کارشناس این اندیشکده آمریکایی بر این باور است که ارتش سوریه توان نظامی چندانی در بعد عملیات‌های نظامی هوایی نداشت و کمک‌های استراتژیک ایران در حوزه شناسایی و همچنین قطعات یدکی هواپیماها و تکنیسین‌هایی که روسیه به بشار اسد داده است توانسته ارتش او را تا به امروز برنده میدان جنگ با مخالفان کند.  به گفته ویرا، پهپادهای ایرانی که کار شناسایی را انجام می‌دهند، کار سیستم نیروی هوایی سوریه را کمتر کرده‌اند و هواپیماهای ارتش تنها برای زدن مقاصدی خاص از زمین بلند می‌شوند. تا چندی پیش کارشناسان نظامی آمریکا بر این باور بودند که هر چه سیستم پهپادی ایران قوی باشد باز از سیستم بسیار پیشرفته پهپادی آمریکا عقب است اما مهندسی معکوس انجام شده روی پهپاد RQ170 آمریکایی این فاصله را بشدت کم کرده است.

چرا فرشته ایرانی؟

بعد از اینکه ایران از هواپیمای RQ170 ایرانی ساخته شده از روی مدل آمریکایی رونمایی کرد، تعدادی از رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند این پهپاد جعلی است و نمی‌تواند کپی‌برداری درستی از روی RQ170 باشد. آنها عنوان می‌کردند شاید ایران عملیات مهندسی معکوس را روی سخت‌افزارهای این هواپیما پیاده کرده باشد اما هیچگاه نمی‌تواند نرم‌افزارهای موجود در این تکنولوژی پیشرفته را بازسازی کند.

 با این حال با وجود تمام این جوسازی‌ها، این ژنرال نیروی هوایی آمریکا «نورتون شواترز» بود که اعلام کرد احتمال انجام عملیات معکوس روی پهپاد RQ170 وجود دارد. به گزارش نشریه «دیلی‌بیست»، ایران بعد از آن اعلام کرد از تکنولوژی به کار رفته در پهپاد RQ170 برای ساخت جدیدترین پهپاد خود با نام «فطرس» استفاده کرده است. به نظر می‌رسد این مهندسی معکوس گام به گام در تمام پهپادهای ایرانی به کار رفته باشد.

نقش

 پهپاد فطرس که یک مدل پایین‌تر از RQ170 ایرانی است بردی معادل ۲ هزار کیلومتر داشته و می‌تواند بین 16 تا 30 ساعت پرواز مداوم داشته باشد.  نشریه دیلی‌بیست با این حال به مساله جالب‌تری در این زمینه نیز اشاره کرده و نوشته است: «فطرس، نامی استعاری برای بزرگ‌ترین پهپاد ایرانی است. براساس اسطوره‌شناسی شیعه، فطرس نام فرشته‌ای بوده که بر اثر نافرمانی از دستورات خدا به زمین تبعید شده است اما بعد خواهان بخشش خدا می‌شود و توسط حسین بن علی(ع) امام سوم شیعیان شفا داده شده و بال‌های او به او بازگردانده می‌شود».   این رسانه آمریکایی در ادامه افزوده است: «با این معناشناسی باید گفت که معارضان سوری بزودی شاهد پرواز این فرشته بر فراز سرشان خواهند بود!»
  • ابوالفضل محمدی
۲۹
ارديبهشت
سه سامانه جدید پدافند هوایی؛

آشنایی با سه کابوس ایرانی پرنده‌های دشمن

سه سامانه جدید پدافند هوایی "رعد2" ، "طبس" و "سوم خرداد" که روز گذشته و در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد، توانمندی تازه ای را برای یگان های پدافند هوایی کشور به وجود آورده و لایه جدیدی از دفاع هوایی را برای کشور به ارمغان خواهند آورد.
در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از دستاوردهای متعددی رونمایی شد. بخشی از دستاوردهای رونمایی شده مربوط به سامانه های پدافندی بود. سامانه های پدافندی "رعد2" ، "طبس" و "سوم خرداد" از جمله این سامانه ها بودند.

در نگاه اول مشخص می شود که این سامانه ها شباهت خاصی به سامانه موشکی رعد دارند که پیش از این رونمایی شده بود. البته در این میان تغییرات خاصی دیده می شود که به آن می پردازیم.

سامانه رعد رونمایی شده در رژه 31 شهریور سال 1391 ، از موشکهایی با نام طائر 2 بهره می برند. بر اساس اعلام مسئولین برد این سامانه 50 کیلومتر بوده و می تواند با اهدافی تا ارتفاع 22.8 کیلومتر درگیر شود. در عین حال مشخص بود که راداری بر روی پرتابگر این سامانه نصب نشده است و اطلاعات مورد نظر آن از طریق رادار که در محل دیگری مستقر است به آن می رسد.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
سامانه رعد

سامانه رعد 2 در حقیقت مدل ارتقاء یافته سامانه رعد 1 است. بر اساس اطلاعات موجود در سامانه رعد 2 از سامانه های اپتیکی به منظور انجام عملیات شناسایی نیز استفاده می شود. اهمیت مسئله در اینجا نهفته است که در صورتی که به هر دلیل سامانه های راداری "رعد 2" از کار بیفتند این سامانه می تواند با کمک سامانه های رهگیری و هدف الکترواپتیکال خود تا فاصله 80 کیلومتری خود را جستجو کرده و به شناسایی و کشف اهداف مورد نظر بپردازد.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس

سامانه رعد 2 با فلش مشخص شده است

کیفیت و توانایی سامانه های الکترواپتیکال ساخت ایران در جریان شکار پهپاد RQ-170 به نمایش درآمد که در طی آن این سامانه ها موفق به شناسایی و رهگیری این پهپاد آمریکایی شده بودند.

همچنین سامانه مورد نظر بر روی یک دستگاه کامیون نصب شده و این امر نشان از بالا بودن انعطاف پذیری این سامانه و قابلیت نصب آن بر روی انواع خودروهای گوناگون دارد.

اما دو سامانه معرفی شده دیگر از تفاوتهای بیشتری نسبت به "رعد2" برخوردار هستند. بر روی هر دو سامانه "طبس" و "سوم خرداد" دو سامانه راداری مستقل دیده می شود. رادار به کار رفته بر روی سامانه "طبس" از لحاظ ظاهری تا حدودی به سامانه بوک روسی شبیه است و البته اطلاعات خاصی در مورد کارایی "طبس" ایرانی توسط مسئولین منتشر نشد. البته پیش از این مشرق در مقاله مربوط به سامانه "رعد" به برخی از تفاوتهای میان بوک با سیستم های ایرانی پرداخته بود.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
سامانه "طبس"

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
سامانه روسی بوک

اما سامانه "سوم خرداد" از یک رادار با ظاهری شبیه به یک صفحه تخت و به نوعی مثل رادارهای آرایه فازی بهره می برد که خود یک نکته بسیار مهم محسوب می شود. این رادارها توان اسکن بسیار سریع تر فضای اطراف خود را داشته و در برابر جنگ الکترونیک دشمن از توانایی مقاومت بسیار بالاتری برخوردار است. بر اساس اعلام مسئولین این سامانه تماما مستقل می باشد. این بدین معناست که کلیه امور یعنی شناسایی، رهگیری، تعقیب و درگیری با هدف مورد نظر از روی همین یک سامانه انجام می شود که خود به کاهش حجم یگان ها و نفرات کمک کرده و در عوض تحرک و در نتیجه بقاء پذیری آنها را افزایش خواهد داد.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
سامانه پدافند هوایی "سوم خرداد"

این سامانه می تواند همزمان 4 هدف را رهگیری و 8 موشک را شلیک کنید. به نظر تاکتیک مورد نظر فرماندهان ایرانی برای استفاده از این سامانه به دلیل تحرک بالا و تجمیع تمام سامانه ها بر روی یک شاسی در راستای بحث " شلیک کن – فرار کن " است. در این تاکتیک که به نوعی برای استراتژی نبرد ناهمطراز ایده آل می نماید دسته های چندتایی از این سامانه در نقاط مختلف مستقر شده و اهداف پرنده را غافلگیر می کنند. به نظر می رسد که طراحان این موشک برای هر هدف هوایی 2 موشک در نظر گرفته اند که شانس برخورد را افزایش دهد.

البته یک نکته را هم باید یادآور شد و این هم این که سامانه "سوم خرداد" همزمان با سامانه رعد تست شده بود و در همزمان نیز تصاویری از شلیک موفق آن پخش شد. در حقیقت ما در روز گذشته شاهد رونمایی رسمی از این سامانه در مقابل فرماندهی کل قوا بودیم.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
تست سامانه "سوم خرداد" با موشکهای طائر 2

اما نکته بعدی در مورد موشکهای به کار رفته در این سامانه است. همان گونه که دیده می شود در این سامانه از موشکهای طائر 2 ب استفاده شده است. با نگاهی به تصاویر مربوط به سامانه رعد و موشکهای به کار رفته بر روی آن به راحتی می توان تشخیص داد که موشکهای طائر 2 نسبت به نمونه به کار رفته در "رعد" بزرگتر هستند.

آشنایی با 3 کابوس تازه ایرانی پرنده های دشمن+عکس
موشک های طائر 2 ب

در هنگام بازدید رهبر انقلاب از سامانه "سوم خرداد" اعلام شد که این سامانه توانایی درگیری با اهدافی در فاصله 50 کیلومتر و ارتفاع 25 کیلومتر را دارد. این افزایش بیش از 2 کیلومتری در برد می تواند یکی از دلایل افزایش قطر موشک دانست. البته می توان استفاده از سرجنگی سنگین تر و همچنین رادار بزرگتر برای این موشک را نیز از دلایل این افزایش اندازه برشمرد.

اما نکته بسیار مهم که توسط یکی از مسئولین به رهبر انقلاب اعلام شد مربوط به برنامه های آینده سپاه برای این سامانه است. در هنگام بازدید فرماندهی کل قوا از این سامانه اعلام شد که سامانه مورد نظر از نظر کارایی کلی شبیه به اس 300 است اما برد کمتری نسبت به آن دارد که در آینده برنامه ای برای افزایش برد سامانه مورد نظر به 100 الی 200 کیلومتر داریم.

بازدید رهبر انقلاب از سامانه "سوم خرداد"

دانلود

باید این نکته را مد نظر داشت که امروزه عمده تهدیدات هوایی در حوزه تهدیدات ارتفاع پایین و متوسط حضور دارند و سرمایه گذاری گسترده ایران در بخش سامانه های دفاع هوایی در ارتفاع پست و متوسط نشان از درک صحیح فرماندهان از تهدیدات در فضای موجود دارد.

صد البته با توجه به اخبار مرتبط به سامانه برد بلند باور 373 و همچنین افزایش برد موشکهای سامانه "سوم خرداد" می توان این امید را داشت که در آینده نزدیک جمهوری اسلامی ایران به طور کامل و در تمامی ارتفاع های مورد نظر دارای یک سامانه پدافند هوایی نیرومند و بومی که متکی به توان داخلی است باشد.
  • ابوالفضل محمدی
۲۲
ارديبهشت

لانه مار در 4 هزار کیلومتری ایران

جزیره دیه‌گو گارسیا پس از تحولات اواخر دهه 70 میلادی در ایران و اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی به شدت تجهیز شده و امروز پایگاهی برای پیشرفته‌ترین بمب‌افکن‌ها و سامانه‌های راداری و الکترونیک ارتش آمریکاست.
سردار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران در گفت‌وگوی اخیر خود  درباره حضور نیروهای فرامنطقه‌ای در اطراف ایران، خلیج فارس و کشورهای منطقه اظهار داشت: «در سال 91 میلادی یک میلیون نفر نیروی آمریکایی در منطقه حضور داشتند در حالی که خودشان 550 هزار نفر اعلام کردند اما طبق رصد و شنودهای ما، این تعداد چیزی حدود یک میلیون نفر بود. امروز هم آنها قصد دارند نیروهای خود را در مناطق نزدیک به منطقه مثل کویت، عربستان، عمان و یا جزیره دیه‌گو گارسیا به عنوان نیروی احتیاط استقرار دهند.»

حضور آمریکایی‌ها در مناطقی نظیر افغانستان، پاکستان، ترکیه، بحرین، عربستان، برخی کشورهای شمال ایران و حضور یگان‌های دریایی آنها در خلیج فارس موضوعی روشن و برای افکار عمومی، شناخته شده است اما آنچه درباره آن کمتر سخن به میان آمده، حضور نیروهای نظامی آمریکا در جزیره «دیه‌گو گارسیا»ست که به عنوان یکی از مهمترین پایگاه‌های فرامرزی ارتش آمریکا برای دخالت در امورات منطقه‌ای از آن استفاده می‌شود.

* موقعیت جغرافیایی

جزیره دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند، در 3800 کیلومتری چابهار، 3500 کیلومتری آفریقا و شرق اندونزی، 2000 کیلومتری هند، 4500 کیلومتری خلیج فارس و 5000 کیلومتری استرالیای غربی واقع شده‌است.

لانه مار در 4هزار کیلومتری ایران+عکس
موقعیت جغرافیایی دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند

این جزیره V شکل است که روی باز آن به سمت شمال و شمال غربی قرار دارد، ساحلی به طول37 مایل داشته و 7 درجه زیر خط استوا قرار گرفته است. عمق این جزیره 20 الی 50 متر و ارتفاع آن نیز بین 120 تا 140 سانتیمتر بالا از سطح دریاست.

* دست به دست‌شدن جزیره میان استعمارگران

«دیه‌گو گارسیا» برای اولین بار در اوایل قرن شانزدهم میلادی توسط پرتغالی‌ها کشف شد و اعتقاد بر این است که نام این جزیره نیز از نام فرمانده کشتی و یا نام کاشفان اولیه آن گرفته شده است.

این جزیره تا قرن 18 میلادی که فرانسوی‌ها آن را تصرف کردند، غیر مسکونی بود و فرانسه‌ طی قرن 18 و 19 با آوردن کارگران و بردگانی از قبایل آفریقایی و دهقانان هند شرقی مردمانی را در این جزایر ساکن کرد که به «چاگوسیان» مشهور شدند.

لانه مار در 4هزار کیلومتری ایران+عکس
جزیره دیه‌گو گارسیا

سرانجام در جریان جنگ‌های انگلیس و فرانسه بود که دیه‌گو گارسیا به تصرف انگلیسی‌ها درآمد و از سال 1814 تا 1965 به عنوان یکی از متعلقات «موریس» شناخته شد. سپس جزایر «چاگوس» که شامل دیه‌گو گارسیا نیز می‌شد از موریس جدا شده و به سرزمین‌های بریتانیا در اقیانوس هند ضمیمه شد.

* جزیره در اجاره آمریکا؛ جایی برای بومیان نیست

در سال 1971، ساکنان بومی جزیره دیه‌گو گارسیا در پی توافق بین بریتانیا و آمریکا و واگذاری این جزیره به ایالات متحده برای استفاده به عنوان پایگاه نظامی، به زور و در شرایط بسیار سختی اخراج و به جزیره موریس رانده شدند.

شمار این افراد بومی در این سال حدود 2 هزار نفر بود که در برگیرنده شماری از اخلاف کارگران هند شرقی و بردگان آفریقایی بودند.

اگر چه از میزان و مبلغ مالی قرارداد و توافقات آمریکا و انگلیس اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما گفته می‌شود که بریتانیا به ازای واگذاری این پایگاه حدود 14 میلیون دلار در زمینه خرید و استقرار سیستم دفاع موشکی پولاریس در خاک انگلیس از آمریکا تخفیف دریافت کرده است.

به این ترتیب، هرگونه فعالیت دیگر در این جزیره ممنوع اعلام شد؛ هرچند بارها بومیان موسوم به چاگوسیان برای بازگشت به سرزمین خود از انگلستان شکایت نیز کرده‌اند.

* زرادخانه آمریکایی در اقیانوس هند مجهز می‌شود

این جزیره که به علت نزدیکی به ذخائر نفتی در خلیج فارس، از اهمیت خاصی برخوردار است، از زمان واگذاری به آمریکا دچار تغییرات و تحولات گسترده و عمیقی شده و تجهیزات پیشرفته نظامی و دریایی زیادی در آن مستقر شده است که تجهیزات سوخت‌رسانی، پشتیبانی، اطلاعاتی، رهگیری، هوایی و دریایی از جمله آنهاست که دیه‌گو گارسیا را به قدرتمندترین و مجهزترین و البته امنیتی‌ترین پایگاه نظامی آمریکا تبدیل کرد.

لانه مار در 4هزار کیلومتری ایران+عکس
عکس هوایی متعلق به سال 2002 از پایگاه هوایی آمریکا در دیه‌گو گارسیا. هواپیمای بوئینگ 747 در عکس دیده می‌شود

این پایگاه که پس از تحولات اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی در ایران و اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی به شدت تجهیز شد، در دوران جنگ سرد نیز نقش بسیار استراتژیکی در مقابله آمریکا با روسیه به عهده داشت و در زمان جنگ شوروی و افغانستان هم پروازهای جاسوسی آمریکا از این جزیره انجام می‌شد.

دیه‌گو گارسیا دارای تجهیزات بسیار پیشرفته نظامی، اطلاعاتی و مخابراتی است. در جنوب این پایگاه، مرکز ارسال پیام (Transmitter Site) قرار دارد که امکان برقراری تماس میان سواحل، کشتی‌ها و هواپیماها در سطح بسیار بالایی با مراکز مورد نظرشان را فراهم می‌کند.

«گروه امنیت دریایی» (Naval Security Grup) نیز در این جزیره مستقر است. این گروه، فعالیت‌های فوق سری در زمینه‌های مختلفی در راستای منافع ملی آمریکا دارد که از جمله آن می‌توان به هدایت عملیات‌ها، فراهم سازی تجهیزات لازم برای دریافت و ارسال سریع پیام‌های سری اشاره کرد.

لانه مار در 4هزار کیلومتری ایران+عکس
بمب‌افکن‌های B52 آمریکا در جزیره دیه‌گو گارسیا (تاریخ عکس: 2002 میلادی)

پس از دوران جنگ سرد، آمریکا‌ از دیه‌گو گارسیا برای حملات نظامی متعدد استفاده کرده است.

برای مثال در سال 1991 در جنگ اول خلیج فارس با عراق، در سال 2002 در حمله به افغانستان و در سال 2003 در حمله به عراق نیز از این پایگاه برای حملات هوایی توسط بمب‌افکن‌های خود استفاده‌های زیادی کرده است.

هم اکنون نیز بمب‌های پیشرفته لیزری و نفوذکننده در زمین موسوم به bunker buster درکنار بمب‌افکن‌هایی نظیر B52 و B1 Lancer در این زرادخانه بزرگ آمریکایی مستقر هستند.

لانه مار در 4هزار کیلومتری ایران+عکس
بمب‌افکن آمریکایی B1 Lancer

در کنار اینها، واحد مرکزی برای بررسی اطلاعات ماورای جوی این کشور نیز در جزیره فوق مستقر شده است.

* جولان CIA در جزیره

در سال 2006 از سوی برخی روزنامه‌ها مثل گاردین ادعای استفاده از این پایگاه توسط آمریکا در سال 2002 به عنوان محل انتقال پروازهای حامل مظنونین تروریستی و یا وابستگان به القاعده به گوانتانامو برای شکنجه‌های غیر انسانی و گرفتن اعترافات مطرح شد که شورای اروپا نیز در ژوئن 2007 از این ادعا حمایت کرد.

هرچند در آن زمان (2006) جک استراو وزیر خارجه وقت انگلیس، در پارلمان این موضوع را رد کرد و گفت که در این زمینه آمریکایی‌ها مکرر صحبت کرده و آنها نیز این اتهام را رد کرده‌اند، اما 2 سال بعد دیوید میلیبند وزیر خارجه بعدی انگلیس برای نخستین بار پذیرفت که پرواز‌های پنهانی سیا برای انتقال مظنونین تروریستی در سال 2002 برای سوخت‌گیری دست کم دو بار در این جزیره فرود آمده‌اند.

* مذاکره برای تمدید اجاره تا 2036

قرارداد واگذاری این جزیره به آمریکا که در سال 1966 به امضا رسید، 50 ساله بوده که این قرارداد در سال 2016 به اتمام می‌رسد اما گفته می‌شود که دو کشور در مذاکرات بین خود، که احتمالا از ماه‌های آتی شروع خواهد شد، بر سر تمدید این قرارداد تا سال 2036 (به مدت 20 سال دیگر) مذاکره خواهند کرد؛ توافقی که بازگشت بومیان جزیره به خانه اشغال شده‌شان را حداقل 20 سال دیگر غیرممکن خواهد ساخت.
  • ابوالفضل محمدی
۲۲
ارديبهشت

تجهیز جنگنده‌های ایران به موشک‌های کروز نقطه‌زن با موتور جت


  سلاح‎های دورایستا امروزه به یکی از مهمترین انواع سامانه‎های تهاجمی نیروهای هوایی دنیا تبدیل شده به طوری که کشورهای مختلفی اقدام به طراحی و ساخت بمب‎ها و موشک‎های دورایستا کرده اند. تمامی این سلاح‎ها در مراحل مختلف پرواز دارای قابلیت هدایت و کنترل هستند و حتی می‎توانند در صورت لزوم در میانه مسیر، هدف دیگری را برای حمله انتخاب کنند.

برخی از موشک‎های دورایستای هواپرتاب ساخته شده در دنیا با بهره‎گیری از برد بالای خود، از سمتی غیر جهت پرواز و راستای اولیه شلیک از هواپیما به هدف نزدیک شده و در واقع می‎توانند هدف را دور بزنند. تعدادی از این موشک‎های دورایستا که دارای بردهای بالا هستند در دسته موشک‎های کروز قرار می‎گیرند.

اصلی‎ترین مشخصه این نوع موشک‎ها پرواز در ارتفاع بسیار نزدیک به سطح زمین و عموماً کمتر از 30 متری در فاز پیمایشی (کروز) از مراحل حرکت آن است که بخش بسیار زیادی از زمان پرواز آنها را شامل می‎شود از این رو این موشک‎ها به نام کروز شناخته شدند بر خلاف تصور نادرستی که این واژه را صرفاً به وجود قابلیت هدایت در موشک نسبت می‎دهد.

اغلب موشک‎های کروز ساخته شده دارای سرعت‎های کمتر از صوت هستند اما برخی نمونه‎های جدید در بخش نهایی پرواز (فاز ترمینال) به سرعت مافوق رسیده و برخی نیز از ابتدای پرواز، سریع‎تر از صوت حرکت می‎کنند. موشک‎های کروز از هواپیما، پرتابگر زمینی، کشتی و زیردریایی شلیک می‎شوند و انواع مختلف آنها برای حمله به رادارها، کشتی‎ها و اهداف زمینی توسعه یافته‎اند.

موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر 
موشک کروز ضد اهداف زمینی تاماهاوک

برخی از مهم‎ترین اجزاء مشترک همه این موشک‎ها شامل پیشران راکتی برای نمونه‎های برد کوتاه تا متوسط و موتور جت برای نمونه‎های دوربرد، سامانه هدایت درونی یا همان ناوبری اینرسی، خلبان خودکار، ارتفاع‎سنج (برای اندازه‎گیری ارتفاع از سطح و پرواز در نزدیکی آن) و جستجوگر هدف که عموماً از نوع راداری، تصویری یا حرارتی است.

برخی از موشک‎های جدید می‎توانند به صورت هوشمند اهداف را شناسایی کرده و برای اجرای بهتر مأموریت خود در هدفگیری نهایی تغییراتی اعمال نمایند. این قابلیت خصوصاً برای موشک‎های حامل ریزمهمات برای انهدام چندین هدف، بسیار مفید است.

برد بالا، هدایت دقیق و خودکار، عملکرد کروز

برد موشک‎های دورایستا و کروز هواپرتاب از چند ده کیلومتر تا چند هزار کیلومتر را شامل می‎شود. مهمترین مزیت شلیک موشک از بردهای بالا در امان ماندن هواپیما از پدافند دشمن است.

در واقع این خود موشک است که باید از میان لایه‎های دفاع هوایی اطراف هدف به سوی آن ادامه مسیر دهد؛ در حالی که برای رها کردن بمب‎های سقوط آزاد و موشک‎های برد کوتاه قدیمی، هواپیمای بمباران کننده می‎بایست تا فاصله چند کیلومتری هدف، پیشروی می‎نمود که کاملاً در معرض آتش تمام انواع تسلیحات پدافندی از توپ‎های کالیبر پایین و موشک‎های دوش‎پرتاب تا موشک‎های بزرگ‎تر با بردهای بیشتر قرار می‎گرفت.

همچنین با استفاده از تسلیحات دورایستا امکان افزایش گستره نبرد با تعداد ثابتی هواپیمای رزمی ایجاد می‎شود. افزایش گستره نبرد به این معناست که مساحت محدوده تحت پوشش توسط یک هواپیمای جنگی با موشکی با برد مشخص در صورت استفاده از موشک با برد دو برابر، به چهار برابر افزایش خواهد یافت که بدین ترتیب با استفاده از همان تعداد جنگنده بمب‎افکن، امکان ضربه زدن به منطقه‎ای با مساحت چهار برابر ایجاد خواهد شد.

به علاوه، وجود برد بالا امکان حمله به یک هدف از جهات مختلف توسط یک هواپیما یا حمله به چند هدف در مناطقی با فواصل مختلف از آن را می‎دهد.

توانمندی «شلیک کن و فراموش کن» در سلاح‎های دورایستا که به معنی هدایت خودکار بمب یا موشک پس از شلیک است این امکان را به هواپیمای کاربر این نوع تسلیحات می‎دهد که پس از رها کردن سلاح، گردش کرده و به سوی مواضع خودی بازگردد و در نتیجه خطر فعالیت پدافند دشمن بر ضد خود را بطور کامل از بین برده و یا از خطر رهگیری و تعقیب شدن بوسیله جنگنده‎های نیروی مدافع، به میزان زیادی بکاهد.

از دیگر مزایای موشک‎های دورایستای هوشمند و دقیق، امکان تحقق ایده یک موشک برای یک هدف است.

همانطور که پیشتر اشاره شد، در نبردهای هوایی گذشته برای انهدام اهداف، به تعداد زیادی بمب نیاز بود و این تعداد در اوائل دهه 1990 به یک تا دو بمب کاهش یافت. بدین ترتیب هواپیمایی که مثلاً شش بمب حمل می‎کند توان حمله به شش هدف را یافت که به معنی انهدام اهداف بیشتر در یک سورتی پرواز توسط یک جنگنده است که به کاهش بار کاری نیروی هوایی، امکان افزایش گستره نبرد (بسته به برد دورایستایی سلاح)، صرفه‎جویی در مصرف مهمات و دوام بیشتر نیروی عمل کننده در یک نبرد فرسایشی است.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
موشک کروز تاروس با قابلیت حمله به هدف از جهت مخالف سمت پرواز هواپیمای شلیک کننده

به گزارش مشرق، در زمینه دقت بمب‎ها و موشک‎های دقیق می‎توان گفت که این سلاح‎ها پس از طی مسافت‎های چند ده کیلومتر تا چند هزار کیلومتر امکان اصابت به هدف خود را با خطاهایی کمتر از 15 متر تا کمتر از 1.5 متر دارند.

این میزان دقت امکان انهدام حتی یک ساختمان در قلب یک شهر پر جمعیت را بدون وارد آمدن خسارت به اطراف یا انهدام ساختمان‎های مجاور فراهم کرده و به معنی توان هدف قرار دادن مراکز فرماندهی دشمن حتی در محیط‎های شهری است. همانطور که نتایج به کار گیری موشک‎های کروز و سایر مهمات هدایت شونده در جنگ‎های دو دهه اخیر تا حدودی این مطلب را نشان داده است.

حال با ترکیب این دقت بالا با هوشمند شدن و قابلیت هدایت خودکار پس از شلیک، یک هواپیمای رزمی امکان حمله به چندین هدف متمایز در یک بازه زمانی چند ثانیه‎ای را می‎یابد که جهش چشمگیری در تأثیرگذاری نیروی هوایی محسوب می‎شود.

خصوصاً سرعت عمل نیروی هوایی به عنوان یک نیروی نظامی واکنش سریع با به کار گیری چنین سلاحی بالاتر می‎رود. بنابراین با تعداد کمتری پرواز، با تعداد کمتری جنگنده، به تعداد بیشتری هدف، در گستره‎ای وسیع‎تر، با احتمال اصابت بالا و بسیار دقیق (خطای در حد چند متر) می‎توان یورش برد.

همچنین موشک‎های کروز با توجه به امکان پرواز بین عوارض زمینی و در ارتفاع پائین برای در امان ماندن از دید رادارها و رسیدن به نزدیک هدف بدون دیده شدن توانمندی بالایی دارند که به کاهش چشمگیر احتمال منهدم شدن موشک توسط پدافند اطراف هدف منجر شده است خصوصاً در مأموریت‎های ضد کشتی که موشک در فاصله چند متری سطح آب در فاز نهایی پرواز می‎کند. در مقابل نیروی مدافع باید تمام مسیرهای ورود موشک‎های کروز را با سامانه‎های کشف و ردگیری و انهدام علیه این اهداف نسبتاً سریع پوشش دهد.

تلاش‎هایی از جنس جهاد

نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نهاجا) با بهره‎مندی از تجربه گران‎قیمت 8 سال جنگ تمام عیار در برابر نیروی هوایی ارتش بعث عراق که از آخرین اطلاعات، تسلیحات، آموزش‎ها و مشاوره‎های قدرت‎های بزرگ دنیا برخوردار بود با درک نیاز به افزایش برد دورایستایی تسلیحات هواپرتاب پس از فراغت از نبرد به توسعه توانمندی‎های خود در این زمینه پرداخت.

موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
بازدید شهید ستاری فرمانده فقید نهاجا از یکی از اولین موشک‎های دورایستای ساخت این نیرو


پخش کننده مهمات کوچک با نام کایت، که دستکم دو نسل از آن ساخته شده نمونه‎ای از این تلاش‎ها است که توسط معاونت جهاد خودکفایی نهاجا به ثمر رسیده. حرکت به سمت ساخت چند نسل از موشک‎های دقیق هدایت لیزری ستار با بردهای چند برابر بمب‎های هدایت لیزری در اختیار این نیرو نیز جلوه‎ای دیگر از این فعالیت‎ها است.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
دو نسل از پخش کننده مهمات دورایستای کایت

اما در چند سال گذشته و با کمک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کار توسعه تسلیحات هواپایه دورایستا برای هواپیماهای رزمی کشور رونق بیشتری گرفت. نمونه‎ای از نتایج این دسته از پروژه‎ها، بمب‎های قاصد1و2 هستند. این بمب‎ها با برخورداری از سرجنگی سنگین به جرم 2000 هزار پوند معادل 907 کیلوگرم، بکارگیری حسگر اپتیکی در دماغه برای هدفگیری دقیق و بال‎هایی بزرگ ضمن رسیدن به خطای نزدیک به صفر در اصابت به هدف که در فیلم آزمایش این موشک نیز مشهود بود به بردهای 30 تا 50 کیلومتر دست می‎یابند.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
بمب هدایت اپتیکی و دقیق قاصد

همچنین در نقش ضد کشتی نیز پس اجرای پروژه قائم و آزمایش موشک های مختلف، امروزه جنگنده‎های نیروی هوایی ارتش و دستکم اف-4ئی فانتوم، قابلیت شلیک موشک‎های ضد کشتی نصر با برد بیش از 35 کیلومتر، نور با برد 120 و قادر با برد بیش از 220 کیلومتر را نیز پیدا کرده‎اند. البته این بردها مربوط به حالت شلیک از سطح است و با شلیک از هواپیما برد این موشک‎ها بیشتر خواهد بود.

این در حالی است که در زمان جنگ تحمیلی اجرای عملیات دقیق ضد کشتی تنها با موشک هوا به سطح ماوریک با برد نهایی کمتر از 25 کیلومتر (در بهترین شرایط) ممکن بود.

ظاهراً در آن سال‎ها به کار گیری موشک‎های «MIM-66 استاندارد» نیز در نقش ضد کشتی در کشورمان چندان رضایت بخش نبوده است. اما امروزه طیفی از موشک‎های پیشرفته، با قدرت تخریب بسیار بیشتر از موشک‎های فوق و با برد متوسط تا بلند ستون فقرات عملیات ضد کشتی و ضد اهداف ساحلی را بر عهده دارند.

نمونه‎ای دیگر از موشک‎های برد بلند، قاصد3 است که توسط نهاجا معرفی شد و در رژه‎های نیروهای مسلح به نمایش در آمد. بر خلاف قاصد1و2 این نمونه دارای یک پیشران راکتی بزرگ بوده که آن را به برد اعلام شده بیشتر از 120 کیلومتر می‎رساند.

موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
موشک قاصد 3

قاصد3 نیز از یک حسگر اپتیکی به علاوه سامانه‎های کمکی دیگر برای هدفگیری اولیه پیش از پرتاب و قاعدتاً سامانه‎ای برای هدایت و ناوبری در مسیر طولانی پرواز برخوردار است.
 
جدیدترین کروز ایرانی

در رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران بر خلاف سال‎های گذشته به جای موشک قاصد3 ، موشکی دیگر به نمایش درآمد که مشخصاتی همچون برد بالای 100 کیلومتر و عملکرد کروز برای آن اعلام شد. این موشک شباهت محسوسی به قاصد3 داشته اما به جای یک پیشران راکتی از یک موتور جت بهره‎مند است.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
موشک کروز هواپایه

پیکربندی این موشک نیز مشابه قاصد3 شامل 4 بال اصل در انتهای بدنه مجهز به سطوح کنترلی و 4 بالک کوچک پایدار کننده نزدیک دماغه است. بال‎ها و بالک‎های این موشک به شکل علامت ضربدر یا کراس قرار گرفته‎اند که از نظر دینامیک و کنترل پیچیدگی بیشتری نسبت به بالک‎های قرار گیرنده به شکل علامت بعلاوه یا پلاس (+) داشته اما کارامدی بهتری در شرایط مختلف دارند. ابعاد تخمینی این موشک شامل طول 5.3 متر، قطر بدنه اصلی 35 و دهانه بال 70 سانتیمتر است.

این موشک نیز مانند سری بمب‎ها و موشک قاصد، موشک زوبین با سرجنگی 750 پوندی (حدود 340 کیلوگرم) و بمب یا موشک قدر با سرجنگی 907 کیلوگرمی از حسگر اپتیکی (دوربین نصب شده در دماغه) برای هدفگیری در فاز نهایی برخوردار است.

با توجه به عملکرد کروز این سلاح هواپرتاب جدید و توضیحات ارائه شده در مقدمه این گزارش این موشک نیز باید سامانه ارتفاع‎سنج برای تنظیم ارتفاع در هنگام پرواز نزدیک سطح زمین و همچنین سامانه‎ای برای هدایت میانی داشته باشد.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر  موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
بمب هدایت اپتیکی قدر و موشک هدایت اپتیکی زوبین
 
در واقع هر چند سامانه هدایت درونی موشک‎ها که از نوع هدایت اینرسیایی و مبتنی بر ژیروسکوپ و شتاب‎سنج است در مراحل اولیه پرواز کاملاً قابل اتکا است اما با گذشت زمان خطای ذاتی این سامانه انباشته شده و نیاز به رفع خطا با اتکا به منابع بیرونی است. بنا بر این موشک‎های برد بلند خصوصاً انواع کروز نیازمند سامانه‎های ناوبری کمکی هستند.

با شروع بخش میانی پرواز موشک باید از سامانه‎های مختلفی برای هدایت در مسیر صحیح به سمت هدف استفاده کند از جمله سامانه تشخیص عوارض زمینی و مقایسه آن با نقشه‎های ذخیره شده از قبل. نوع دیگر از سامانه‎های هدایت میانی، سامانه‎های مکانیابی جهانی هستند.

بدیهی است در زمان جنگ نه تنها نمی‎توان به سامانه‎های GPS (متعلق به آمریکا) و گالیله (متعلق به اروپا) اتکا کرد بلکه سامانه‎های مکانیابی جهانی گلوناس روسیه و سامانه در دست توسعه توسط چین نیز تحت تأثیر شرایط مختلف ممکن است از دسترس خارج شوند. از این رو کشورمان برای بهره‎گیری از مزیت ناوبری ماهواره‎ای در حال توسعه منظومه ماهواره‎های موقعیت‎یابی است.

در حال حاضر نیز سامانه ناوبری ملی بر مبنای ایستگاه‎های زمینی در دست توسعه است. پایه فناوری آن به طور کامل در کشور در قالب سامانه ملی هدی کاربردی شده که تا برد 300 کیلومتر به کاهش خطا و تأخیر سامانه GPS پرداخته و خطای آن را در این برد به کمتر از 30 متر کاهش می‎دهد.

همچنین سابقه فناورانه کشورمان در سایر موشک‎های تولید شده نشان می‎دهد توانمندی بومی ساخت سامانه‎های ناوبری دقیق برای موشک‎های دوربرد در ایران موجود است.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
موشک کروز هواپایه

هر چند با توجه به مقایسه ابعاد موشک کروز رونمایی شده با نمونه‎های همرده داخلی و خارجی به طور محسوسی برد بیشتر از 100 کیلومتر قابل تخمین است اما در صورت فقدان چنین سامانه‎هایی برای هدایت میانی در موشک کروز نهاجا، احتمالاً در محدوده برد اعلام شده اثر بخشی خواهد داشت.

همچنین با توجه به اینکه یکی از مأموریت‎های قاصد3 درگیری با شناورهای دشمن اعلام شده بود، این موشک نیز با اتکا به سامانه هدفگیری اپتیکی در مأموریت‎های دریایی شامل انهدام شناورها و تأسیسات ساحلی و اهداف نزدیک به دریا کاملاً مفید خواهد بود. پیش از این نیز اعلام شده بود که نهاجا در حوزه دریایی موفق شده با دستیابی به موشک‎های مشابه کروز که به تولید رسیده اهداف خود را مورد اصابت قرار دهد.

به گزارش مشرق، سامانه هدایت اپتیکی موجود در این موشک و نمونه‎های مشابه به طور کلی شامل یک دوربین مستقر در دماغه و حسگرهای تعیین زاویه بدنه نسبت به راستای دوربین و سپس تطبیق موشک با زاویه مورد نظر برای اصابت به هدف توسط اعمال نیروی سطوح کنترلی و سامانه‎های پردازشگر است.

هر یک از کارهای قفل روی هدف و هدایت موشک تا برخورد به آن با توجه به فناوری‎های مورد استفاده می‎تواند توسط انسان و یا به طور خودکار اجرا شود. این سامانه امکان تعقیب هدف را نیز به صورت خودکار فراهم کرده و امکان خروج از موقعیت شلیک را به هواپیما می‎دهد.

لازم به ذکر است سامانه هدفگیری اپتیکی در قیاس با رادارهای فعال و رادارهای تصویرساز محدودیت هایی دارد اما بسیار ارزانتر بوده و در بسیاری از شرایط جوی معمولی اثربخشی کافی دارد از این رو می‎توان از بمب‎ها و موشک‎های مجهز به این سامانه برای شرایط عادی و بردهای نچندان بلند به طور مؤثری بهره گرفت و موشک‎های گران‎قیمتر راداری را برای سایر مأموریت‎ها در نظر گرفت.

با مقایسه موشک کروز نمایش داده شده با نمونه‎های مشابه، در نظر داشتن حدود وزنی و ابعاد بال‎های آن و سایر پارامترهایی که توضیح آن مد نظر این گزارش نیست، می‎توان سرعت پیمایشی بیش از 0.6 ماخ را برای آن تخمین زد.

پیشران جت موجود در این موشک وظیفه حفظ این سرعت را به طور ثابت برای رسیدن به هدف بر عهده دارد که موجب اجرای سریعتر مأموریت در مقایسه با بمب‎های دورایستا با همین برد می‎شود. این بمب‎ها به دلیل عدم برخورداری از پیشران به  مرور دچار افت سرعت می‎شوند.
 
موشک کروز برد بالای 100 کیلومتر
ورودی هوای موتور جت موشک کروز هواپایه در زیر بدنه آن

برد بالای 100 کیلومتری این موشک که دستکم دو برابر بمب‎های قاصد است افزایش شعاع پوشش منطقه برای ضربه زدن توسط هواپیمای حامل می‎شود. همانطور که پیش‎تر اشاره داشتیم، با بهره‎گیری از این موشک و قاصد3 برای پوشش یک منطقه با عرض چند صد کیلومتر‌ حداقل به 50 درصد هواپیمای عمل کننده کمتر نیاز است که باعث ایجاد ظرفیت برای اجرای مأموریت‎های بیشتر در یک زمان می‎گردد.

برد بالای 100 کیلومتر عملاً موشک کروز جدید را به یک سلاح دورایستای تمام عیار تبدیل نموده که روند طی شده در سال‎های اخیر تلاش مجموعه متخصصان دفاعی کشور را برای رسیدن به بردهای بالاتر در این رده از تسلیحات در عین حفظ دقت و هوشمندی سلاح را نشان می‎دهد.

در یک عملیات دوربرد نفوذ به خاک دشمن، برد بالای این موشک تهدید از جانب نیروی دفاعی دشمن را به میزان چشمگیری کاهش می‎دهد زیرا اساسا ‌با شلیک این موشک از فواصل دور و کاهش میزان نفوذ در فضای دشمن، هواپیمای عمل کننده از تیررس پدافند در امان می‎ماند و این تاکتیک حمله،‌ ریسک عملیات‎های ضربتی را حتی به دور از پوشش هوایی خودی به کمترین میزان می‎رساند.

از سوی دیگر دقت بسیار بالا و نزدیک به صفر، هوشمندی در تعقیب هدف و هدایت تمام خودکار، احتمال اصابت و انهدام هدف را نیز به بیشینه رسانده و در مجموع باعث افزایش تأثیرگذاری قدرت هوایی کشور می‎گردد.

بنابراین موشک کروز جدید به معنای واقعی یک سلاح دورایستا و نقطه زن محسوب می‎شود که نقش مؤثری در افزایش کارایی نیروی هوایی در عملیات‎های خود دارد.

انهدام یک هدف با یک بمب امروزه توسط مجموعه بمب‎ها و موشک‎های جدیدی که عملیاتی شده‎اند میسر شده و بضاعت کمّی نیروی هوایی با افزایش کیفی معجزه‎آسای تسلیحات به تثبیت قدرت هوایی جمهوری اسلامی ایران در منطقه کمک شایانی کرده است.
  • ابوالفضل محمدی
۰۸
ارديبهشت

قایق پرنده؛ سلاح ناشناخته سپاه

قایق های پرنده یا ادوات اثر سطحی نوعی از وسائل دوزیست آبی-هوایی محسوب می شوند که ضمن قابلیت نشستن و بلند شدن از روی آب، با طراحی خاص خود از پدیده اثر سطحی استفاده کرده و قابلیت های عملیاتی خود را افزایش می دهند.

با توجه به طراحی ویژه این وسائل می توان گفت قایق پرنده هواپیمایی نیست که به آن قابلیت آب نشینی داده اند بلکه قایقی(از نظر انتظارات عملیاتی) است که به آن قابلیت پرواز در ضمن استفاده از یک پدیده فیزیکی ساده را داده اند. لازم به ذکر است برخی از انواع قایق های تندرو نیز از چنین پدیده ای بهره می برند.

از جمله مزیتهای یک قایق پرنده این است که هر منطقه ای در دریا می تواند محل آغاز مأموریت آن بوده و در صورت لزوم در هر منطقه ای فرود آمده و در عوارض ساحلی خود را پنهان کند. این نوع وسائل پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه واقع شدند و اولین نمونه های عملیاتی موفق آنها ساخت شوروی سابق بوده است.

اثر سطح پدیده ای است که به افزایش برآ و کاهش پسای تولیدی یک بال بازمیگردد هنگامی که هواگرد در فاصله ای کمتر از دهانه بال با زمین قرار داشته باشد. بنابراین بال در وسیله اثر سطحی در محدوده تأثیر متقابل زمین قرار دارد. این پدیده حس شناور بودن را به سرنشینان چنین وسیله ای می دهد خصوصاً در هنگام فرود.


پدیده اثر سطحی

در واقع چون هوای پرفشار زیر بال هواپیما به دلیل فاصله کم با زمین نمی تواند چرخش خود به سمت نوک بال و سپس روی بال را کامل کند و در عوض در زیر بال، فشرده می شود کاهش برآ ناشی از این حرکت نیز حذف شده و در نتیجه این پدیده باعث می شود دهانه بال مؤثر وسیله افزایش یابد که حاصل آن افزایش نیروی برآ و کاهش نیروی مقاوم القایی و ازدیاد سرعت است. از این رو اثر سطح، کمک می کند تا با نیروی موتور کمتر، بار بیشتر ی حمل کرد و به مسافت های دورتری رسید.

وجود قایق پرنده ایرانی باور برای نخستین بار در پنجمین روز از رزمایش پیامبر اعظم در فروردین ماه سال 85 اعلام شد. هر چند این خبر در آن زمان بازتاب بسیار بالایی توأم با اظهار شگفتی از توان کشورمان در ساخت این وسیله داشت اما پس از تحویل تعداد 12 فروند از آن در مهرماه سال 1389 تحت هدایت خلبانان آموزش دیده که بیانگر عملیاتی شدن کامل باور داشت عواملی که همواره سعی در مخدوش جلوه دادن توانمندی های بومی کشور دارند این بار نیز وارد عمل شده و با دستاویز قرار دادن شباهت باور-2 و یک نمونه ساخت شوروی سابق سعی در بی ارزش کردن این دستارود مهم داشتند.

در حالی که پیکربندی(Configuration) چندین قایق پرنده دیگر در جهان مشابه همان نمونه شوروی است حتی در برخی جزئیات، همانطور که بسیاری از هواپیماهای هم رده نظامی و غیرنظامی دارای مشابهت های طراحی هستند. در ادامه مطلب به ذکر تفاوت های باور و نمونه ساخت شوروی که ESKA-1 نام دارد خواهیم پرداخت.


باور-2

سرعت قایق پرنده باور 185 کیلومتر بر ساعت (100 نات) تا بیش از 190 کیلومتر بر ساعت و ارتفاع پروازی معمول آن 1 تا 5 متر و تا سقف چند ده متر عنوان شده است.

سرعت بیشتر نسبت به قایق های معمولی و حتی قایق های تندرو، مقاومت کمتر هوا نسبت به آب که باعث نیاز به موتوری سبک تر با توان کمتر، مصرف سوخت کمتر، برد و سرعت پیمایشی بیشتر می شود از مزیت های مهم طرح قایق پرنده است. همچنین امکان پرواز در دریای مواج که قایق ها در آن امکان فعالیت ایمن را ندارند به دلیل توانایی پرواز تا ارتفاع چند متری بالای سطح آب، سرعت بالا در اجرای مأموریت ها در مقایسه با سایر ادوات دریایی معمول از نکات قابل توجه در عملکرد این نوع وسائل است.

بنابراین باور-2 برای دفاع ساحلی و گشت های طولانی و پر سرعت برای ایران به عنوان کشوری با بیش از 1500 کیلومتر ساحل جنوبی بسیار مناسب است.


تحویل 12 فروند باور-2؛ حداقل 2 فروند نمونه دو نفره مشاهده می شود

باید به خاطر داشته باشیم اساساً هدف قایق پرنده ارتفاع پروازی بالا نیست زیرا همانطور که گفته شد مزیت اثر سطحی در بهبود قابلیت های پروازی این وسیله در ارتفاع پائین رخ می دهد.

آنچه تا به حال در رابطه با تجهیزات و تسلیحات باور اعلام شده برخورداری از دوربین های مختلف دید در روز و شب با قابلیت ارسال بیدرنگ اطلاعات و همچنین تیربار بوده است. همچنین عنوان شده که در آینده نزدیک راکت و موشک های ضدشناور نیز به این قایق پرنده افزوده خواهد شد. در مصاحبه یکی از فرماندهان در سال 85 ابراز شده بود «از جمله دیگر قابلیت های این قایق امکان شلیک انواع موشک های موجود در آن است» که اگر این جمله دقیق بیان شده باشد باید محفظه داخلی برای حمل جنگ افزار در باور وجود داشته باشد،‌ چیزی که از تصاویر منتشر شده تا کنون نتوانستیم به آن پی ببریم و البته چنین محفظه ای با رعایت اصول پنهانکاری راداری(رادارگریزی) نیز همخوانی دارد.

یکی از نکاتی که به عنوان انتقاد از طرح باور-2 مطرح شده است نداشتن کانوپی (درب تلقی-شیشه ای برای کابین) خلبان است. هر چند به دلیل سرعت نچندان زیاد، این مسئله خیلی تأثیرگذار نخواهد بود اما اگر در باور از کانوپی بهره گرفته می شد از نظر بهبود شکل آیرودینامیکی و شرایط پروازی و حفاظت فیزیکی برای خلبان بسیار بهتر بود.

به احتمال بسیار بالا باور-2 صندلی پرتاب شونده برای خلبان ندارد تا سبکتر شده و از پیچیدگی های اضافی کاسته شود. از این بابت و با توجه به ارتفاع پروازی پائین این وسیله، حذف کانوپی برای خروج سریع خلبان در شرایط اضطراری می تواند مفید باشد. از نظر ادوات داخل کابین سامانه های مخابراتی و ارتباطی بومی در کنار استفاده از حداقل یک نمایشگر دیجیتال در باور-2 امکانات مناسبی از نظر سطح فناوری در اختیار خلبان قرار داده است.


باور-2 در رژه 31 شهریور نیروهای مسلح

به گزارش مشرق، باور-2 پرنده ای با بال نصب شده در بالای بدنه است. بال به شکل دلتای معکوس با مساحت زیاد، دارای زاویه هشتی(انهدرال) زیاد، با انحنای سطح زیرین بال، ریشه بال طولانی و امتداد یافته تا دم است. ضخامت زیاد بال در باور-2 متناسب با رژیم پروازی سرعت های پائین است ضمن اینکه برای حمل سوخت بیشتر نیز فضای مناسبی ایجاد کرده است.

مجموعه دم داری فرم T بوده و بخشی از دم عمودی متحرک(رادِر) در هنگام شناوری قایق پرنده در آب قرار می گیرد تا وظیفه سکان قایق را انجام دهد. قسمت زیرین بدنه که با آب در تماس است از طرح بدنه قایق های تندرو برخوردار است که باز هم به حرکت بهینه باور در زمان شناوری کمک می کند.



در دو سر بال های باور بالچه هایی دیده می شود که روی آنها یک بخش متحرک هم وجود دارد. این سطح متحرک مانند رادِر عمل کرده و به عنوان یک سطح کنترلی اضافه، مانور پذیری باور را افزایش می دهد. البته خود این بالچه دارای ایرفویل غیرمتقارن نیز هست که با توجه به دشوار شدن فرایند ساخت بالچه با این ایرفویل در نوع خود اقدام جالبی به نظر می رسد.

نکته دیگر در اینجا زاویه دار بودن بالچه به سمت بیرون است به طوریکه شکل کلی باور از روبرو مشابه حرف W می شود که این پیکربندی به عنوان یک طرح مرسوم در برخی قایق های پرنده خارجی کوچک و بزرگ هم به کار رفته است. این مایل بودن بالچه به جای نصب ساده با زاویه 90 درجه در انتهای بال باعث کاهش بازتاب راداری خصوصاً از طرفین می شود هر چند که در انتخاب و طراحی پیکربندی دم افقی و عمودی به نظر می رسد کاهش بازتاب راداری مد نظر نبوده است.

زیر همین بالچه نیز یک قطعه حجیم به نام اسکی یا شناور کمکی قرار داده شده که با سطحی منحنی با آب در تماس است و برای کمک به شناوری بهتر و حفظ تعادل و همچنین فرود راحت تر روی آب تعبیه شده. هر چند شناور کمکی، وسیله ای هیدوردینامیکی محسوب می شود اما تأثیر آن در آیرودینامیک قایق پرنده نیز مثبت است زیرا حرکت هوای پرفشار زیر بال را به روی بال، محدود تر می کند.


باور-2 در رژه 31 شهریور نیروهای مسلح

نکته قابل ذکر آنکه بحث محاسبه و کنترل ارتعاشات ناشی از همین هوای فشرده بین بخش زیرین بال و سطح آب در ارتفاع پروازی نزدیک به سطح از چالش های علمی و فنی مهمی بوده که متخصصان کشورمان موفق به غلبه بر آن شده اند. البته ضخیم بودن بال و سازه قوی باور-2 نیز برای حل این مشکل مفید واقع شده است.

موتور باور-2، پشت کابین خلبان و کمی عقب تر و بالای بدنه نصب شده تا از برخورد با آب مصون باشد. این موتور ملخی سه پره و پیستونی با زاویه مثبت نسبت به افق نصب شده تا همواره مؤلفه نیرویی رو به بالا و کمک کننده به نیروی برآ داشته باشد تا برخاستن باور از سطح آب راحت تر صورت گرفته و در هنگام پرواز نیز با توجه با ارتفاع پروازی کم، وجود این مؤلفه نیرویی، ایمنی بیشتری به دنبال دارد.

نوع دو نفره باور-2 نیز ساخته و تحویل شده که استفاده اصلی آن برای امور آموزش است. دقت داریم که در نوع یک نفره، جرم نفر دوم و تجهیزات مورد استفاده وی مانند صندلی، آلات دقیق کابین و سامانه های هدایت و کنترل که حذف شده اند به محموله قابل حمل باور-2 اضافه می شوند که تخمیناً می توان این میزان را 90 تا 110 کیلوگرم در نظر گرفت. بنابراین باور-2 برای حمل حداقل یک موشک کوثر توان دارد.

در مقایسه قایق پرنده ایرانی با ESKA-1 شوروی باید اذعان داشت هر چند در طرح باور-2 الگو برداری از قایق پرنده مذکور مشهود است تفاوت های آشکاری نیز دیده می شود که نشان از طی کردن سیر طراحی در کشور و نه یک کپی برداری و مهندسی معکوس خالص دارد. از جمله سرعت باور حدود 190 کیلومتر بر ساعت اعلام شده در حالیکه نمونه ساخت شوروی بین 100 تا 140 کیلوکتر بر ساعت سرعت دارد.

به گزارش مشرق، یکی دیگر از تفاوت های باور و این نمونه خارجی وضعیت موتور است که در باور موتور سه پره فشار دهنده(رو به عقب) و در نمونه مذکور موتور دو پره رو به جلو(ملخ مکنده) است. شکل دماغه، پروفیل بخش در تماس با آب، محل نصب بال ها به بدنه و شیب بدنه در این قسمت، انحنای بیشتر بال باور-2، کم عرض و بلندتر بودن بالچه نوک بال، مستطیلی بودن دم افقی باور بر خلاف دم ذوزنقه ای(در لبه حمله و فرار) در ESKA-1، محل و شکل کابین خلبان که بالاتر قرار گرفته و دید رو به جلو و عقب مناسبی برای وی بوجود آورده و البته نداشتن درب کابین خلبان از دیگر تفاوت های باور و نمونه شوروی است.



توجه داریم که هر یک از این تفاوت ها باید در مراحل طراحی مورد توجه قرار گرفته باشد در غیر اینصورت نتیجه ای نامعلوم و  نامشخص خواهد داشت. بنابراین تنها با استناد به همین اختلافات ظاهری که بیش از 10 مورد آن را بیان کردیم که ادعای کپی بودن باور از یک طرح قدیمی مردود می شود.



با توجه به توانمندی بالای قایق های پرنده به عنوان وسیله سبک هوایی و با ماهیت دوزیست در اجرای مأموریت در محیط دریا، اجرای برخی اصلاحات در باور-2 برای آینده می تواند به کارایی آن اضافه نماید. از همه مهمتر تجهیز آن به تسلیحات موشکی ضد کشتی است که وعده آن نیز داده شده بود. همچنین در صورتی که امکان حمل موشک های هوا به هوا در رده دوش پرتاب در باور بوجود بیاید امکان درگیری با پهپادهای پرشمار دشمنان نیز قابلیتی استثنایی برای آن خواهد بود. ارتباط این ادوات به صورت شبکه ای با سایر واحدهای سطحی و هوایی نیز منجر به بهبود تأثیرات عملیاتی آن در نبردهای مدرن امروز خواهد شد.

آنچه مهمتر است بومی شدن علوم مختلف درگیر در طراحی این وسیله و فناوری های لازم برای ساخت و به عمل رساندن این علوم است چیزی که با توجه به عناوین مقالات مربوطه ارائه شده به همایش شناورهای تندرو و هم در تحویل تعداد قابل توجهی از نوع یک نفره و دو نفره باور-2 و نیز در طرح های نمایش داده شده از نمونه های بعدی پرنده های اثر سطحی کشورمان به عینیت رسیده است.

  • ابوالفضل محمدی
۰۸
ارديبهشت


ATVهای ایران با موشک‌های مدرن و جدید بازگشتند

موتورهای چهار چرخ ATV-500
 آنچه قابل توجه بود تنوع تجهیزاتی بود که امکان اجرای طیف وسیعی از عملیات ها را با بهره گیری از خصوصیات تاکتیکی این موتورها ممکن می ساخت.



این موتورها ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که با تولید انبوه در اختیار یگان های عملیاتی ارتش و سپاه قرار گرفته است. ATVها ابتدا با حضور پرتعداد در رژه 29 فرورین سال 89 به طور عمومی در معرض دید قرار گرفتند و از آن پس پای ثابت رژه های تهران و سایر شهرستان ها شدند به طوریکه در رژه 31 شهریور در اکثر استان ها به تعداد زیاد حضور داشتند.

این وسیله به دلیل برخورداری قدرت تحرک بالا، پایداری حرکتی خوب و توانایی مناسب حمل بار در راهبردهای جدید نیروهای مسلح مورد توجه قرار گرفته و در رزمایش ها نیز حضور یافته است. ای-تی-وی برای درگیری های سبک و نیمه سنگین توأم با جابجایی سریع، خصوصاً در مناطق صعب العبور بسیار مناسب است. از این رو با ایجاد آرایش های تسلیحاتی مختلف جدید متناسب با مأموریت های متنوع زمینی این وسیله جای خود را بیش از پیش تثبیت نموده است.

دست کم 9 آرایش مختلف سلاح روی ای-تی-وی ها دیده می شود.

نمونه مسقف، دارای انواع تجهیزات مخابراتی و یک تیربار PKM در جلو که برای اموری چون ارتباطات با مراکز فرماندهی و هماهنگی واحدهای عملیاتی در خط مقدم قابل به کارگیری است. تیربار PKM با نرخ آتش 650 تیر بر دقیقه به برد مؤثر 1500 و برد نهایی 3800 متر رسیده و 7.9 کیلوگرم جرم دارد.



نمونه مجهز به نارنجک انداز خودکار 30 میلیمتری رو به عقب و یک تیربار دوشکا رو به جلو؛ این نارنجک اندازها 12 کیلوگرم جرم، برد 1000 تا 1730 متر و نرخ آتش 50 تا 420 شلیک در دقیقه(7 شلیک در ثانیه) بسته به شرایط انتخاب شده دارند. دوشکا هم که یکی از شناخته شده و قدرتمندترین تسلیحات پشتیبانی نیمه سنگین به حساب می آید دارای کالیبر 12.7 میلیمتر و قابلیت اجرای آتش علیه نفرات، خودروها و اهداف هوایی کم سرعت است.

این سلاح 32.3 کیلوگرمی نرخ آتش 600 تیر بر دقیقه، برد مؤثر 3300 متر علیه اهداف زمینی، 1600 علیه اهداف هوایی و 800 متر علیه اهداف زرهی سبک دارد. برد نهایی آن نیز به 7000 متر رسیده و بکارگیری گلوله های انفجاری تأثیری دوچندان به آن می دهد.



این دو سلاح برد و نرخ آتش مناسبی برای اجرای آتش پشتیبانی نیمه سنگین و تهاجم علیه نفرات، سنگرها و خودروهای دشمن در یک منطقه محدود دارند که در ترکیب با تحرک بالای ATV علاوه بر کاهش آسیب پذیری خود وسیله می تواند منطقه بزرگتری را نیز تحت پوشش قرار دهد. این نمونه را می توان با هدف اجرای آتش علیه اهداف نسبتآً محافظت شده دانست.

نمونه مجهز به تیربار PKT کالیبر 7.62 و پرتابگر موشک ضدتانک توفان؛ موشک ضد تانک توفان که در نسل های مختلف با قابلیت های افزوده شده در کشور ساخته شده اند. از جمله موشک توفان-5 با سرجنگی چند مرحله و قابلیت نفوذ بهتر در عمق زره. همچنین موشک ضد بالگرد قائم نیز که از روی توفان ساخته شده از همین پرتابگر قابل شلیک است. این نمونه دارای مأموریت تخصصی ضدزره است.



نوع توفان-2 با سرجنگی دو مرحله ای دارای جرم 19.1 کیلوگرم است که 4.1 آن مربوط به مواد منفجره است. میزان نفوذ آن در زره بیش از 750 میلیمتر، برد آن 70 متر تا 3850 است. احتمال اصابت آن به هدف 95 درصد است که میزان بالایی است. نرخ شلیک آن به طور معمول 2 تا 3 شلیک در دقیقه است که البته بسته به مهارت نفرات بیشتر هم می تواند باشد. موشک های ذخیره برای بارگذاری و شلیک مجدد نیز روی این ATV دیده می شود. سامانه ضدتانک توفان قابلیت شلیک در روز و شب را دارد.

تیربار PKT نیز 10.5 کیلوگرم جرم، برد مؤثر 1500 متر و برد نهایی 4000 متر و نرخ آتش 700 تا 800 گلوله بر دقیقه دارد. تیربار در این وسیله برای برقراری حفاظت در برابر نیروی های دشمن مفید است تا فرصت برای بارگذاری مجدد موشک انداز فراهم شود. البته این تیربار قابلیت استفاده محدود علیه اهداف هوایی را نیز دارد.

نمونه مجهز به راکت انداز اس-پی-جی-9؛ این راکت انداز که کالیبر پرتابه آن 73میلیمتر است قابلیت ضد نفر و ضد زره داشته و به صورت بومی در کشور تولید می شود. برد گلوله ضدتانک آن 1300 متر با نفوذ تا 400 میلیمتر، برد راکت ضد نفر آن 4500 متر و نرخ آتش آن تا 4 شلیک بر دقیقه است. جرم این سلاح کمتر از 50 کیلوگرم بوده و قابلیت استفاده از دوربین های دید در شب نیز برای آن وجود دارد. اس-پی-جی-9 از جمله سلاح های بدون عقب نشینی است، از اینرو استفاده از آن روی ATV مشکلی به وجود نمی آورد.



به گزارش مشرق، نمونه دارای پرتابگر چهارتایی راکت 107 میلیمتری و یک تیربار PKM رو به جلو؛ راکت های 107 میلیمتری حاصب که از روی مینی کاتیوشاها ساخته شده اند 18.9 کیلوگرم جرم، 600 تا 8500 متر برد دارند. جرم پرتابگر چهار تایی دست کم 70 کیلوگرم است که با چهار راکت به حدود 145 کیلوگرم می رسد. بنابراین به نظر می رسد از نظر وزنی این ATV حامل سنگین ترین تجهیزات است خصوصاً تعدادی راکت ذخیره برای شلیک مجدد نیز در آن وجود دارد.

این سلاح برد و قدرت تخریب مناسبی در برابر اهداف غیر محافظت شده دشمن و پوشش یک منطقه کوچک دارد و حتی نمونه های تک لوله آن نیز برای کاربردهای زمینی ساخته شده است.



یک نمونه دارای پرتابگر دوتایی از همین راکت انداز در پهلوها و یک تیربار PKT رو به جلو و تجهیزاتی که زیر تور استتار چندطیفی قرار گرفته در بین نمونه های مختلف به چشم می خورد. نحوه استقرار این راکت انداز با زاویه بسیار کم بالای افق به نحوی است که به نظر می رسد برای شلیک مستقیم مورد استفاده قرار خواهد گرفت نه شلیک منحنی مانند راکت انداز چهارتایی. چنین چیدمانی برای مواردی چون اسکورت و یا گشت های شناسایی رزمی می تواند مفید باشد.



یک ATV دیگر نیز با ماهیت ضد زره در بین نمونه های نمایش داده شده وجود داشت که دارای چهار پرتابگر موشک آی-رعد-تی و یک تیر بار PKM رو به جلو بود. این موشک ها که دارای سرجنگی دو مرحه ای برای نفوذ به زره های واکنشی هستند در پرتابگرهای تکی روی یک سازه میله ای نصب شده اند بطوریکه دو موشک در بالا و دو موشک در پهلوهای این سازه قرار گرفته اند.



هر یک از این موشک ها بالغ بر 11.7 کیلوگرم جرم داشته و برد آن بین 400 تا 3000 متر و میزان نفوذ آن در زره ها بیش از 400 میلیمتر است. این موشک 0.98 متری دارای هدایت نیمه اتوماتیک فرمان به خطر دید همچون موشک توفان بوده و بیشترین مدت پرواز آن 27 ثانیه عنوان شده است.



نمونه ای از ATVها با استتار جنگلی خود وسیله و نفرات حامل یک نفر تک تیرانداز که صیاد نامیده شده سلاحی دوربرد با کالیبر 12.7 میلیمتر است. این تفنگ قدرتمند دارای برد تخمینی بیش از 1000 متر است و به عنوان اسلحه ای برای اصابت دقیق و با قدرت تخریب و تأثیرگذاری بالا روی اهداف شناخته می شود.



همچنین یک نمونه از این موتورها با استتار بیابانی و آر-پی-جی-29 و برخوردار از تورهای استتار چند طیفی وجود داشت. راکت انداز آر-پی-جی-29 که امروزه در داخل کشور ساخته می شود، دارای قابلیت شلیک در شب و روز علیه اهداف زرهی، سنگرها و استحکامات دشمن است. قدرت بالای این سلاح در جنگ های اخیر و علیه بهترین تانک های غربی اثبات شده است و بکارگیری آن روی ATV باعث ایجاد یک واحد رزمی مهلک علیه یگان های زرهی دشمن می شود.

مجموعه تسلیحات مشاهده شده روی این موتورها طیف نسبتاً کاملی از تجهیزات تدافعی و تهاجمی برای پشتیبانی از نفرات در همان خط مقدم درگیری را نشان می دهد. خصوصاً ماهیت تخصصی برخی از این تجهیزات نشان دهنده رویکرد فرماندهان به استفاده از تمامی امکانات برای رویایی با تهدیدات مختلف به قوی ترین وجه ممکن را دارد.

هر چند در تصاویر منتشر شده جای موشک های سطح به هوای دوش پرتاب خالی بود اما ATVها توانایی بالقوه به کارگیری پرتابگرهای چند تایی این موشک ها را دارند. سلاحی که وجود آن در مناطق حضور تعداد زیادی از نفرات و ادوات شاید به اندازه تجهیزات مخابراتی لازم باشد.



البته با توجه به اینکه رویکرد انتشار این تصاویر تخصصی نبوده شاید دوش پرتاب ها روی موتورهای انتهایی وجود داشته اند و تصویر آنها برای انتشار انتخاب نشده است. بعلاوه همانطور که اشاره کردیم پرتابگر توفان قابلیت شلیک موشک ضد بالگرد قائم در صورت وجود سامانه هدفگیری و هدایت مربوطه را دارد.

توانایی ATVها در حرکت راحت و مطمئن در مناطق مختلف از کوهستان گرفته تا صحرا و جنگل، حمل و نقل هوایی راحت تعداد قابل توجهی از آنها در هواپیماهای ترابری (که در گزارش قبلی به آن پرداختیم) کارایی این ادوات را بسیار بیشتر کرده و اثرگذاری تعداد کمی از این وسائل را در نبرد با دشمن پرتعداد با بهبود بقاپذیری رزمی بسیار بیشتر می نماید.

  • ابوالفضل محمدی
۰۸
ارديبهشت

گزارش یک مجله آمریکایی از بازوی بلند انقلاب اسلامی ایران

مجله آمریکایی نشنال اینترست، در مقاله ای با عنوان "سلاح مخفی ایران" که توسط شخصی به نام "کِوین لیم" نوشته شده است با اشاره به حوادث سوریه می نویسد: وقایع سوریه برای ایران دارای عوارضی است. ایران با تحریم هایی مواجه است و این در حالیست که حافظ اسد و بشار اسد هر دو از متحدان ایران بوده اند. ضمن آنکه این دو رهبر سوریه، در کنار حزب الله لبنان و گروه های آزادیخواه فلسطینی نیز در محور مقاومت نقشی کلیدی را ایفا کرده اند. حزب الله موفق ترین نتیجه عملکرد ایران در بحث صدور انقلاب بوده است اما شکست سوریه می تواند یک ناکامی برای ایران در صدور انقلاب محسوب شود.

این مجله آمریکایی در ادامه مقاله خود آورده است: ایران قابلیت های نامتقارن فراوانی را در خود ایجاد کرده است که توسط بخش های مختلفی در این کشور از جمله سپاه پاسداران، وزارت امور خارجه، وزارت اطلاعات و ... پیگیری و هماهنگی می شوند.

یکی از این بخش ها که می توان از آن با عنوان "شناخته شده ی ناشناس" و محرک اصلی در تدبیرهای برون مرزی جمهوری اسلامی ایران یاد کرد، واحد قدرتمندی به نام سپاه قدس است که تمرکز اصلی آن بر مسئله صدور انقلاب اسلامی، ایجاد بازدارندگی و مقولاتی از این دست است.
نشنال اینترست می افزاید: بر اساس گزارش گروه جنگ آمریکا در سال 2010، نیروی قدس، مغز متفکر مقابله خارجی با دشمنان جمهوری اسلامی ایران و حامی اصلی حزب الله لبنان در جنگ 33 روزه با رژیم صهیونیستی در سال 2006 بوده است.

در سال های اخیر، توجه محافل بین المللی به سمت سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده این نیرو به عنوان شخصیتی مرموز جلب شده است.

به گزارش نشنال اینترست، یک کارشناس از موسسه آمریکن اینترپرایز در همین زمینه می گوید: مدارکی رسمی درباره سرلشکر سلیمانی وجود ندارد اما گفته می شود او نقش های مهمی را در جنگ هشت ساله ایران با آمریکا، در غائله کردستان، در دفع کاروان های شرارت و مواد مخدر در شرق ایران و همچین در افغانستان ایفا کرده است.

این کارشناس آمریکایی تصریح می کند که سرلشکر سلیمانی روابط نزدیکی نیز با رهبر جمهوری اسلامی ایران دارد و در حال حاضر چهره ای با نفوذ است که تبدیل به یک اسطوره شده است.



نشنال اینترست همچنین با اشاره به ادعای ژنرال پترائوس مبنی بر دریافت یک پیامک از حاج قاسم سلیمانی در عراق و تاثیر فراوان جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق می نویسد: اما عراق تنها یک تکه از یک پازل حیاتی است و قسمت های دیگری شامل لبنان، افغانستان، سوریه و خلیج فارس نیز شامل این پازل می شوند.

بازوی بلند انقلاب اسلامی

این نشریه آمریکایی در ادامه مقاله خود از مجموعه تحت امر سردار سلیمانی با عنوان "بازوی بلند انقلاب اسلامی" یاد می کند و با طرح ادعاها و تهمت هایی علیه جمهوری اسلامی ایران در خاتمه می نویسد: معادلات ریاضی اینطور می گوید که یک جنگ سخت و طولانی در مقابل ایران و رژیم صهیونیستی قرار دارد.

  • ابوالفضل محمدی
۰۸
ارديبهشت

  • ابوالفضل محمدی