آشنایی با جنگنده ایرانی شفق

آشنایی با جنگنده ایرانی شفق

 این جنگنده در سه نوع آموزشی دو نفره، جنگنده دو نفره و جنگنده یک نفره طراحی شده است. پروژه طراحی شفق توسّط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پس از فرمان رهبری ایران پس از جنگ مبنی بر خودکفایی در ساخت تسلیحات سرمایه گزاری شده و بوسیله مجتمع دانشگاهی هوایی (Aviation University Complex) که زیر مجموعه ای از دانشگاه صنعتی مالک اشتر می باشد پس از هزاران ساعت کار مداوم دانشمندان و دانشجویان ایرانی طراحی و ساخته شده است. لازم به ذکر است که دانشگاه بزرگ صنعتی مالک اشتر که یکی از بزرگترین مراکز علمی و طراحی ایران می باشد که زیر نظر کامل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است .

بسیاری از کارشناسان شفق را از حیث توانایی و نوع طراحی با طرح هواپیمای MiG-I-2000 روسیه که جنگنده ای است شکاری و رهگیر مقایسه کرده اند. البته لازم به ذکر است در طراحی شفق به ویژگی پنهانکاری (رادارگریزی) آن توجه زیادی شده، بویژه که طرح بدنه آن از حیث RCS به جنگنده اف/ای-22 رپتور ساخت آمریکا که یک جنگنده پنهانکار است نیز تا اندازه ای شباهت دارد و بدنه آن از مواد جاذب امواج رادار (Radar Absorbing Materials) ساخته شده است،که توانایی ایجاد RCS کمتر از یک متر مربع را به جنگنده می دهد. در واقع می توان شفق را اولین جنگنده پنهانکار ایرانی دانست.

 

تسلیحات

شفق دارای هفت جایگاه برای حمل تسلیحات مختلف می باشد. نوع سازه به کار رفته به شکل مناسبی اجازه حمل انواع بمب و موشکهای هوابه هوا و هوابه زمین و همچنین انواع بمب با هدایت لیزری را به این هواپیمای توانمند می دهد. که در زیر هر بال سه جایگاه و یک جایگاه نیز در زیر بدنه قرار دارد. توانایی شلیک موشک اسپاروو و ساید وایندر و نیز موشک های سری R روسی از جمله R-73 و R-77.و نیز موشکهای KH-29 و KH-31 توانایی به خصوصی به این پرنده ساخت ایران در نبردهای چند منظوره می دهد . همچنین استفاده از سه نمایشگر چند کاره رنگی پیشرفته در کاکپیت آن موجب شده تا در جنگنده از نمایشگرهای آنالوگ کمتر استفاده شود . این نمایشگرها که به صورت سری و در کنار هم قرار دارند وظایفی از قبیل کنترل صفحه رادار برای رهگیری پرنده های مشکوک / مدیریت تسلیحات موجود در جنگنده / کنترل سیستم های دفاع الکترونیک برای استفاده در نبردهای الکترونیکی و نیز سیستم هدایت و کنترل شلیک انواع موشکها و بمبهای هدایت راداری و یا لیزری را به این جنگنده داده است .

 

تجهیزات

علاوه بر این در این پرنده جدید به راحتی خلبان توجه زیادی شده است به همین منظور دارای شیشه (درب کابین) بزرگتری هست و از نظر میدان دید دارای بهترین کارایی لازم در میان جنگنده های معروف دنیا است که دلیل آن هم کشیدگی بیشتر شیشه کابین خلبان به سمت جلو و نیز پهنای بیشتر آن به سمت اطراف است که بیشترین دید ممکن را در اختیار خلبان و یا خلبانان این جنگنده ساخت ایران قرار خواهد داد ، همچنین در شفق از صندلی های پرتاب شونده K-36D ساخت روسیه نیز استفاده شده است که بنابه تاکید کارشناسان آمریکایی بهترین صندلی پرتاب موجود در جهان می باشد. ( آمریکا با صرف یک هزینه تحقیقاتی بالا در حال ساخت یک نمونه مشابه از این صندلی پرتاب پیشرفته برای جایگزینی ان با صندلی های پرتاب اف 22 و اف 35 است )

 

از دیگر ویژگی های بارز شفق می توان به طراحی آیرودینامیکی و سرعت فراصوتی آن که دو تا دو و نیم برابر سرعت صوت است اشاره کرد، در طراحی شفق مساحت ریشه بالها بسیار بیشتر از نوک بال است( بالهای قیفی شکل : این نوع شکل بال از پایداری نسبتا خوبی نسبت به باله های دلتا شکل در سرعت های پایین و بالا برخوردار است ) و این امر موجب می شود تا جنگنده شفق در نبرد های هوایی تن به تن (داگ فایت) بتواند به سرعت زاویه حمله را بسوی هدف تغییر دهد، همچنین به واسطه طراحی ویژه بدنه آن توانایی پیچش، غلتش و قابلیت مانور پذیری شفق تا حد زیادی افزایش یافته و آن را به جنگنده ای برای استفاده در موقعیت های خاص تبدیل کرده است. کارشناسان در مورد شفق به گمانه زنی هایی پرداخته اند از جمله اینکه جنگنده شفق از توانایی پرواز در ارتفاع پایین نیز بخوبی برخوردار است و از لحاظ اویونیک یا سیستم های الکترونیک پروازی نیز بسیار پیشرفته می باشد .

 

مشخصات

شفق دارای ۷ جایگاه برای حمل تسلیحات گوناگون است. نوع سازه بکار رفته به شکل مناسبی اجازه حمل انواع بمب و موشکهای هوابه‌هوا و هوابه‌زمین و همچنین انواع بمب با هدایت لیزری را به این هواپیما می‌دهد. در کابین خلبان از نمایشگرهای چندکاره رنگی استفاده شده و برای سامانه خروج اضطراری صندلی‌های پرتاب شونده کا۳۶-دی (K-۳۶D) روسی بکار رفته‌است.

جنگنده شفق

نوع هواپیما : آموزشی-جنگنده زمینی-رادارگریز

کشور سازنده  : جمهوری اسلامی ایران

شرکت سازنده : هسا

طراحی شده توسط  : دانشگاه صنعتی مالک اشتر

بکارگیرنده(ها) : نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

تعداد ساخته‌شده: نامشخص

هزینهٔ پروژه: نامشخص

توسعه یافتهٔ :ام-ای تی اف

 

مشخصات عمومی

خدمه: یک یا دو

طول: ۱۰٫۸۴ متر (۳۵٫۵۶ فیت)

پهنای بال: ۱۰٫۴۵ متر (۳۴٫۱۸ فیت)

ارتفاع: ۴٫۲۶ متر (۱۳٫۹۷ فیت)

وزن خالی: ۴٬۳۶۱ کیلوگرم (۹۶۱۴٫۴ پوند)

بیشینه وزن برخاست: ۶٬۹۰۰ کیلوگرم (۱۵٬۲۱۱٫۹ پوند)

 

عملکرد

سرعت بیشینه: ۲٫۵ ماخ (۲۳۰۰ کیلومتر بر ساعت) (۷۵۰ مایل بر ساعت)

سرعت پیمایش: ۱ ماخ (۱٬۱۵۰ کیلومتر بر ساعت)

سقف پروازی: ۱۶٬۷۸۰ متر (۵۵٬۰۴۰ فیت)

نرخ اوج‌گیری: ۱۱۰ متر بر ثانیه (۲۱۶۵۰ فیت بر دقیقه)

دارای صندلی پرتاب‌شونده K-36D

 

جنگ‌افزار

موشکهای هوا به هوا:ایم-۹ سایدوایندر-ایم-۷ اسپارو-ویمپل آر−۷۷-ویمپل آر-۷۳

موشک هوا به سطح:ای‌جی‌ام-۶۵ ماوریک-کا-اچ-۲۹-کا-اچ-۳۱

تجهیزات پروازی

گونه ارتقاءیافته رادار ای‌ان/ای‌دابلیوجی-۹

نکته: کارشناسان در مورد شفق به گمانه زنی هایی پرداخته اند از جمله اینکه جنگنده شفق از توانایی پرواز در ارتفاع پایین نیز به خو

ی برخوردار است.