گزارشی از ابعاد مهم شکار پهپاد اسرائیلی

گروه دفاع و امنیت مشرق - نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز گذشته در اطلاعیه ای اعلام کرد که یک فروند پهپاد ساخت رژیم صهیونیستی را پیش از ورود به منطقه تاسیسات اتمی کشورمان در نظنز رهگیری و ساقط کرده است؛ اقدامی که به سرعت در راس اخبار جهان قرار گرفته و تاکنون واکنش رسمی از سمت مقامات صهیونیست به این افتضاح منتشر نشده است.

در این گزارش، با خانواده پهپادی که در این عملیات مورد استفاده قرار گرفته است، آشنا می‌شویم و به جنبه‌های مهم این شکار تاریخی می‌پردازیم.

هرچند در ساعات اولیه، اطلاعاتی درباره این پهپاد توسط برخی کارشناسان منتشر و نوع آن هرون عنوان شده بود اما بر اساس اعلام فرمانده نیروی هوافضای سپاه، پهپاد ساقط شده از نوع هرمس بوده است. خانواده پهپادهای هرمس (به معنای الهه دزدها) دارای چندین عضو هستند که عبارت است از هرمس 90، هرمس 180، هرمس 450، هرمس 900 و همچنین هرمس 1500.

این پهپادها توسط شرکت اسراییلی Elbit اسراییل ساخته شده است. البته باید توجه داشت که پهپاد هرمس 1500 اصولا برای بازار صادرات ساخته شده و وارد خدمت نیروهای مسلح رژیم صهیونیستی نشده است و به همین دلیل این پهپاد معرفی نخواهد شد.

هرمس 90

هرمس 90 یک پهپاد سبک تاکتیکی به وزن کلی 115 کیلوگرم است که برای ماموریت های شناسایی در زمین های باز و یا محیط جنگ شهری به کار می رود. این پهپاد سبک دارای مداومت پروازی در حدود 15 ساعت، سقف پروازی 4500 متر و سرعت آن 175 کیلومتر بر ساعت است. برد این پهپاد 100 کیلومتر و اندازه دهانه بال آن 5 متر است.

این پهپاد می تواند یک محموله 25 کیلوگرمی را حمل کند. با توجه به نوع ماموریت این پهپاد سامانه های گوناگونی مثل رادارSAR ،سامانه نقشه برداری از سطح زمین، دوربین های فروسرخ و سامانه رله ارتباط مخابراتی مجهز می شود.

هرمس 180

این پهپاد نیز از جمله پرنده های بدون سرنشین سبک تاکتیکی است که برای استفاده توسط یگان های کوچک نظامی برای اموری مثل شناسایی و جمع آوری اطلاعات به کار می رود. طول این پهپاد 4.4 متر، طول دهانه بال آن 6 متر و وزن آن 195 کیلوگرم است. برد این پهپاد 150 کیلومتر بوده و توان پرواز ادامه دار به مدت 10 ساعت را دارا می باشد. سرعت این پهپاد در حدود 194 کیلومتر بر ساعت بوده و ارتفاع پرواز آن 4500 متر است.

این پهپاد می تواند در امور شناسایی ، تصحیح آتش توپخانه ، تهیه تصاویر با کیفیت از سطح زمین و ارسال آنها در زمان واقعی مورد استفاده قرار گیرد. هرمس 180 توان حمل محموله ای به وزن 32 کیلوگرم را دارا می باشد.

هرمس 450

اما پهپاد بعدی در خانواده هرمس مدل 450 است. این پهپاد برای ماموریت شناسایی با ماندگاری بالا در آسمان طراحی و ساخته شده است. هرمس 450 با یک موتور وانکل به قدرت 52 اسب بخار مجهز شده و می تواند با سرعت 176 کیلومتر تا فاصله 200 کیلومتری پرواز کند. این پهپاد توانایی باقی ماندن تا 20 ساعت در آسمان را دارد و برای ماموریتهای طولانی توان حمل مخازن سوخت را نیز دارا می باشد. سقف پروازی این پهپاد 5400 متر و طول دهانه بال آن 10.5 متر می باشد.

این پهپاد توان حمل محموله ای به وزن 150 کیلوگرم را دارد که می تواند شامل دوربین های الکترواپتیک سری CoMPASS IV ، سامانه های رله ارتباط مخابراتی ، رادار SAR ، غلاف های جنگ الکترونیک و یا سامانه های نشانه گذاری لیزری با توجه به نوع ماموریت باشد. این پهپاد به کشورهایی مثل آمریکا، انگلستان، برزیل و کشور همسایه ایران یعنی جمهوری آذربایجان نیز صادر شده است.

با توجه به اطلاعات اعلام شده توسط سردار حاجی زاده، برخی تجهیزات و فناوری های به کار رفته در پهپاد منهدم شده، نزدیک به ویژگی های هرمس 450 است.

هرمس 900

این پهپاد در حقیقت نسل بعدی پهپاد هرمس 450 به حساب آمده و بر مبنای آن تکمیل شده است. یکی از اصلی ترین وظایف هرمس 900 ثبت و ارسال تصاویر میدان نبرد و انتقال آن در زمان واقعی و به صورت زنده به فرمانده هان نظامی است. این پهپاد توانایی پرواز و فرود به صورت خودکار را داشته و می تواند در ارتفاع 10 کیلومتری از سطح زمین پرواز کند.

این پهپاد دارای طول دهانه بالای در حدود 15 متر بوده و می تواند محموله ای به وزن 300 کیلوگرم را حمل کند.

قدرت پدافند ایران بدون سامانه ی موشکی زمین به هوای دوربرد S300

جمهوری اسلامی ایران مدت ها پیش تصمیم گرفت که با کشور روسیه که از نظر مرزهای آبی همسایه ی شمالی ایران محسوب می شود همکاری های علمی-نظامی داشته باشد که بیشتر این تمایلات روی سامانه های موشکی بود و حتی در زمینه ی موشک های بالستیک در اوایل دهه ی 1380 روابط گسترده ای با کشورهای چین، کره ی شمالی، پاکستان و روسیه داشت.

کارشناسان نظامی ایران با اطلاعاتی که از سازمان های مختلف از جمله سازمان جغرافیائی وابسته به وزارت دفاع داشتند، نیاز ایران را برای پوشش سراسری مرزهای خاکی و بخش اعظمی از مرزهای آبی و بخش هایی از خاک کشورهای همسایه، پنج سامانه ارزیابی کردند که این پنج اس-300، یک شبکه ی دفاعی یکپارچه و مقتدر محسوب می شوند.

در سال های اخیر اتفاقاتی بین ایران و روسیه روی داد که کارشناسان سیاسی دقیقا نمی توانند نظر دهند که آیا روسیه دوست ایران است یا خیر. از یک سو شرکت در تحریم علیه ایران و از سوی دیگر همکاری هسته ای و نظامی با ایران.

هر چند که در زمینه ی موشک های بالستیک و کروز، ایران به خودکفایی رسیده است و توانسته تکنولوژی ایرانی در موشک را با ساخت موشک بالستیک تمام-ایرانی سجیل و برخی از موشک های کروز به همگان ثابت کند، اما هنوز در بسیاری از موارد، تحقیق و پژوهش برای دستیابی به بسیاری از سلاح های غیر ممنوعه ادامه دارد.

چند سال پیش، شبکه ی تلویزیونی المنار وابسته به حزب الله لبنان با نمایش فایل تصویری از سامانه های اس-300 با نشان سپاه پاسداران وجود این سیستم های پدافندی را در ایران تایید کرد. هنوز هیچ منبع خبری ای به طور قطعی نمی تواند بگوید که ایران به چه تعداد سامانه ی عملیاتی اس-300 دارد و نمی تواند بیان کند که آیا ایران به موشک های اس-300 مسلح است یا خیر.

اکنون از بحث اس-300 دور می شویم و به بحث در مورد داشته های اثبات شده ی خود می پردازیم.

از مهمترین سیستم های پدافندی موشکی موجود در ایران می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. سامانه ی مرصاد
2. سامانه ی اس-200
3. سامانه ی صیاد 2
4. سامانه ی تور ام-1

البته سامانه های موشکی دیگری هم در ایران استفاده می شوند که یا تعدادشان بسیار کم است و یا کارایی هایی مثل هدفگیری پهپادها دارند که به این دو مورد اشاره نمی کنیم.

• سامانه ی مرصاد

سامانه ی مرصاد به احتمال بسیار بالا حاصل فعالیت های گروه صنعتی شهید باکری است.

این سامانه در اصل همان سیستم پدافندی Hawk آمریکایی هست که در نوع خود فوق العاده عمل می کند.

مرصاد مجهز به موشک های ساخت داخل شاهین است که می توانند هواپیماهای دشمن را تا بیش از 20 کیلومتری خود با سرعتی نزدیک به 3000 کیلومتر بر ساعت مورد هدف قرار بگیرد و در صورتی که موشک به هدف برخورد نکند و صرفا نزدیکش شود و یا از کنارش عبور کند، در هنگام نزدیک شدن به هدف منفجر می شود و ترکش های فراوانی را به هر طرف پخش می کند و همان ترکش ها هم می توانند هواپیما را منفجر کنند و یا چنان صدمه ای را به هواپیما وارد کنند که خلبان مجبور به اجکت شود.

طبق یکی از اطلاعاتی که در ویکیپدیا قرار دارد، ایران 150 لانچر در اختیار دارد. البته از آنجایی که ویکیپدیا یک دانشنامه ی آزاد است، ممکن است اطلاعات وارد شده چندان هم صحیح نباشد و شاید تعداد لانچرها کمتر و یا حتی بیشتر هم باشد.

سامانه ی پدافندی مرصاد و موشک های زمین به هوای شاهین که بر روی آن بارگزاری می شوند بسیار توانمند هستند و تاثیر زیادی در امینت آسمان ایران دارند.

این سامانه، تصویر هواپیمای دشمن را هم به طور مستقیم قبل از رسیدن به سایت موشک های شاهین، همراه با سرعت هواپیما به افسر مربوطه ارسال می کند تا در صورت لزوم اقدام موثر صورت گیرد.

برخی از هواپیماهای دشمن در هاردپوینت خود بجای موشک یا بمب، یک پاد با نام ECMP حمل می کنند که یک نوع جمر هست و زمانی که هواپیمای آواکس که در پشت خط حمله است متوجه شود که پدافند در حال ترکینگ هواپیما در رادار خود است، به هواپیمای مورد تهدید قرار گرفته فرمان می دهد که فورا جمر را فعال کند و این جمر اگر در زمان پرتاب موشک پدافندی فعال شود، موشک از مسیر خود منحرف می شود. البته هنوز هیچ اطلاعاتی منتشر نشده است که نشان دهد مرصاد و موشک شاهین در این نوع موارد موثر اند یا خیر، اما از آنجایی که این موشک با موشک سام-3 مقایسه می شود، احتمال آن نزدیک به صفر است و این یکی از ضعف های مرصاد محسوب می شود. البته شاید هم اینطور نباشد و برای اهداف جمر هم مناسب باشد.

 
سامانه ی مرصاد

 
سامانه ی مرصاد

• سامانه ی اس-